Vì sao dùng bàn phím cơ tốt hơn bàn phím thường?

Bàn phím cơ thường được cho là có nhiều ưu điểm hơn so với bàn phím thường (bàn phím màng). Chung chung là về mặt độ bền, cảm giác gõ, độ chuẩn xác, tốc độ và bảo vệ sức khỏe cổ tay vượt trội hơn. Nhưng bạn đã từng biết về chi tiết các ưu điểm này? Bài chia sẻ sau sẽ là lời cổ vũ thiết thực cho ý định chuyển sang dùng bàn phím cơ của bạn.

Bàn phím cơ LÀ GÌ (so với bàn phím thông thường?)

Nói ngắn vầy cho dễ hình dung các bạn ạ. Bàn phím thường nhiều người đang dùng là bàn phím màng, dưới các phím là một lớp màng cao su đúng nghĩa đen. Thiết kế màng rẻ, dễ làm, sản xuất nhanh nên không không ngạc nhiên khi ra mắt một thời gian ngắn nó đã trở nên phổ biến với đại chúng. Tuy nhiên độ bền của lớp màng nhựa cũng như cảm giác ẽo uột, mềm mềm khi gõ xuống ở các bàn phím này đã khiến nó trở thành sự bất mãn nơi nhiều người dùng có yêu cầu cao hơn. Chính vì vậy ngày càng nhiều bạn đang muốn quay về với bàn phím cơ, nhất là bàn phím cơ cổ điển, để tìm lại cảm giác gõ thuần khiết, đê mê đầy cảm hứng. Bàn phím cơ có gì khác mà mang lại cảm giác gõ riêng tới vậy? Dưới mỗi phím trên bàn phím cơ là một switch hoạt động dựa trên cơ chế vật lý chuẩn mực - 1 switch cho 1 keycap, không phải là một miếng nhựa chung cho tất cả các keycap như bàn phím thường. Chính các switch này (phần lớn, tất nhiên còn có sự đóng góp của các thành phần khác trên bàn phím cơ nữa) sẽ ảnh hưởng tới độ bền, cảm giác và âm thanh khi gõ trên từng chiếc bàn phím. Chính vì thiết kế cầu kỳ, nhiều thành phần, nhiều chi tiết như vậy, bàn phím cơ luôn có giá cao hơn bàn phím màng, từ ít cho tới rất nhiều lần.

Tại sao bàn phím cơ tốt hơn, cùng nhìn qua các Ưu điểm lớn sau đây?

Để người dùng tự động tìm đến, tự động chuyển qua dùng một thứ mình hoàn toàn chưa thử, lại còn chấp nhận cả một mức giá cao hơn (đôi khi là cả tốn thời gian để làm quen cơ chế mới), bàn phím cơ hẳn phải có những hấp lực riêng, là các ưu điểm nổi trội mà bàn phím thường không có được. Sau đây là dãy danh sách Ưu điểm bàn phím cơ:

1/ Trải nghiệm đánh máy (và chơi game) tốt hơn

Bàn phím cơ tới nay đã quá phổ biến với các game thủ, nhưng sự thật nó cũng quan trọng với bất kỳ người nào thường xuyên dùng máy tính. Bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt trong khi gõ từ lần đầu tiên trên tay một chiếc bàn phím cơ. Đảm bảo luôn nếu mới từ bàn phím màng hay bàn phím trong laptop chuyển qua bàn phím cơ, cảm giác đầu khi bấm các phím xuống gõ thử, bạn sẽ chẳng bao giờ quên được đâu. Có cảm giác rất khích lệ, hứng thú và cảm thấy là mình chắc chắn sẽ gõ nhanh hơn với con phím này (và sau một thời gian làm quen thì đó đúng là thật). Các phím của bàn phím cơ dễ bấm hơn hẳn so với bàn phím màng, chúng dứt khoát, rõ ràng, có trật tự và có độ nảy đặc trưng. Cảm giác khi các đầu ngón tay chạm vào mặt phím và bắt đầu ấn xuống nó sống động, cảm thấy có thực chứ không mông lung, nhất là sau khi vượt qua điểm khấc (với dòng switch linear thì là điểm nhận phím) còn có một chút bật lại sành điệu nữa. Sau cảm giác là tới Âm thanh. Bàn phím cơ khác switch sẽ có âm thanh khác. Bạn có thể lựa chọn chất âm, độ lớn mình muốn nghe tùy vào loại switch, chất liệu keycap (và một số thành phần khác như case, plate). Đôi khi bạn còn có thể tùy chỉnh lại âm thanh nếu không thích (qua O-ring, lube switch, đổi switch…) Nghe tới đây bạn có thể nghĩ, uầy, âm thanh thì làm gì quan trọng, bàn phím chả phải để gõ cho xong sao? Âm thanh thực chất quan trọng lắm các bạn ạ. Nó “nói” với não của bạn là bạn đã nhấn phím xong rồi, nó cũng đánh thức luôn trung khu sáng tạo và giúp tim bạn ngân lên chút xíu khi muốn tìm cảm hứng làm việc hay cảm xúc khi gõ máy viết lách. Chính Cảm giác và Âm thanh đặc biệt nơi bàn phím cơ tổng hợp lại mang đến cho bạn trải nghiệm đánh máy hài lòng khác hẳn ngày xưa.

2/ Bàn phím cơ có thể tùy chỉnh thoải mái theo yêu cầu cá nhân

Trước đây khi dùng bàn phím màng, chắc bạn chỉ có vòng lặp: mua - xài - hư - sửa - không sửa được mua cái mới. Tuy nhiên vòng lặp này với bàn phím cơ thì nó dài và nhiều chi tiết thi vị trong đó lắm.
Quá nhiều lựa chọn trên thị trường, theo từng chi tiết, dành cho các bạn có sở thích custom bàn phím cơ Cơ bản, vì, trên lý thuyết, bạn có thể tùy chỉnh lại từng chi tiết nhỏ trong một bàn phím cơ, cả trong lẫn ngoài.

• Thay bộ keycap hay một vài phím ấn tượng nào đó để tu chỉnh lại vẻ ngoài cho cá tánh hơn, hoặc khi muốn trải nghiệm một profile keycap, chiều cao keycap hoặc chất liệu keycap mới lạ hơn.
• Thay switch: trong trường hợp switch bị hư bạn có thể thay mới. Nhiều người chọn thay switch để đổi sang một cảm giác gõ và âm thanh mới mẻ. Trong các thao tác liên quan tới switch còn có lube switch, dán tấm dán film vào bên trong switch để đạt được cảm giác khác nhau.
• Ngoài ra còn hàng đống thứ có thể custom, thay chỉnh tùy theo ý mình miễn là mua được dụng cụ, đồ chơi tương thích và có thêm chút tay nghề: thay plate, đổi case, gắn stab mới, lube stab, thay dây cáp, thay núm âm lượng (nếu có), gắn thêm Topframe…

3/ Bàn phím cơ có nhiều tùy chọn tương ứng với sở thích, thói quen gõ máy của bạn

Bàn phím cơ trước khi bạn muốn custom này nọ như mình vừa kể trên thì bản thân nó đã có quá nhiều lựa chọn cho vô số sở thích cá nhân rồi.

• Chọn theo cảm giác gõ và âm thanh: có các lựa chọn về switch: linear mềm tay, trơn mượt và không có âm thanh không có độ khấc, clicky có độ khấc, âm thanh giòn giã, tactile ở giữa, dung hòa cả hai loại switch kia, nghĩa là có độ khấc, nhưng âm thanh đỡ ồn hơn.
• Chọn theo sở thích gõ phím: chọn profile keycap (SA, low profile, medium profile, là các kiểu độ nghiêng và độ cao của các hàng phím trên cùng một bàn phím), layout ISO/ JIS hay ANSI, chọn keycap dày hay mỏng, làm bằng PBT hay ABS
• Chọn theo kích cỡ: fullsize, compact 60%, tenkeyless hoặc các cỡ ở giữa như 75%, 85%, 95%, 65%…
• Chọn theo độ nặng: plate, case làm bằng kim loại hay loại bằng nhựa…
• Chọn theo mẫu mã, màu sắc, kiểu dáng riêng của từng hãng.

Mua một chiếc bàn phím cơ đúng ý là cả một hành trình dài để tìm kiếm, học hỏi thông tin và đưa ra quyết định cuối cùng. Nhưng hành trình đó rất vui vẻ và đáng mong chờ.

4/ Bàn phím cơ đa phần có tuổi thọ cao bàn phím thường

Có lý do đằng sau sự thật này, cụ thể là: 1/ SWITCH Đầu tiên, các switch vật lý được thiết kế để chống chịu tốt với môi trường bên ngoài, phần then chốt tạo nên di chuyển và tình trạng đóng mạch là Lò xo và 2 lá kim loại thì lại đặc biệt làm bằng kim loại, nên xét về độ bền, hẳn là bền bỉ hơn hẳn một tấm nhựa đơn thuần. Tiêu chuẩn tuổi thọ của bàn phím cơ được quyết định bởi tuổi thọ của switch bên dưới. Dòng switch tiêu chuẩn, đặt ra khuôn khổ và và tiêu chí cho toàn bộ các cloned switch sau này là Cherry MX luôn đạt tuổi thọ từ 50-100 triệu lần bấm, tương đương với ít nhât một chục năm dùng thực tế. 2/ THÀNH PHẦN KHÁC VÀ CHẤT LƯỢNG BUILD Các thành phần khác của một bàn phím cơ tiêu chuẩn như plate, case, keycap luôn được làm từ các chất liệu chọn lọc, theo chuẩn mực và theo kiểu mô đun. Nghĩa là ngoài độ bền căn bản nguyên gốc ra, chúng còn có thể được thay thế trong bất kỳ tình huống hỏng hóc nào. Và vì vậy tuổi thọ của bàn phím được duy trì tốt hơn. 3/ BÀN PHÍM CƠ DỄ LAU CHÙI VÀ SỬA CHỮA Tất nhiên chuyện gì cũng cần làm đúng và làm theo quy trình. Nhưng nhìn chung bàn phím cơ sẽ dễ lau chùi và sửa chữa hơn bàn phím màng. Bạn hầu như có thể vệ sinh hàng tuần sâu bên trong các chi tiết của bàn phím. Còn khi món nào hư thì mang ra tiệm thay thế ngay món đó, hoặc tự làm ở nhà cũng khả thi.

Tuy nhiên, bàn phím cơ đắt hơn bàn phím thường

Bàn phím cơ cũng chia làm nhiều dòng, nhiều dạng, nhiều thương hiệu ở các phân khúc khác nhau. Ở cấp bình dân, bạn có thể có được một con phím cơ tốt giá rẻ từ 60-100 USD. ở cấp trung bình có thể là trên dưới 200-300 USD. Còn cấp cao thì vô hạn, với mấy bạn custom thì con số là không thể nói được, bao la lắm. Tất nhiên, mỗi lựa cọn đều có giá của nó, ý mình muốn nói là “tiền nào của đó” ấy. Nhưng nhìn chung đều đắt hơn hẳn so với một bàn phím màng bình thường (chỉ cần 3-4 USD trở lên là đã có thể mua được í) Đắt hơn thật đó nhưng bạn cũng cần phải nghĩ lại toàn bộ các ưu điểm ở trên. Mua một con phím chuẩn chỉnh để đầu tư lâu dài thì cũng còn đáng hơn mua vài đô một chiếc bàn phím màng để rồi cứ phải thay bàn phím mới vì hư giữa chừng.

Nhược điểm khác: Bàn phím cơ dù nhỏ cỡ nào cũng sẽ thường nặng hơn

Vì có nhiều cơ chế cùng hoạt động phía trong, có nhiều tiểu tiết thành phần phức tạp để đảm bảo vận hành chính xác và tuổi thọ lâu dài, nên bàn phím cơ thường có xu hướng nặng hơn hẳn so với bàn phím thường. Bạn có thể chọn mua bàn phím cơ cỡ fullsize, tenkeyless hay compact, hoặc thậm chí có đủ tay nghề để tự làm một con phím độc chiêu siêu nhỏ 40%. Thì trong tất cả các trường hợp chúng đều khá nặng, không thể cầm chơi chơi được như bàn phím thường, mà phải có tí nâng niu, bỏ vào cặp đàng hoàng mỗi khi muốn mang theo, vừa để tránh sốc, tránh va đập vừa để chịu lực tốt hơn. Nhiều người không thích cảm giác phiền hà như vậy. Nhưng nói thật nó chẳng là gì so với cảm giác gõ hạnh phúc mà bàn phím cơ mang lại đâu các bạn ạ.

Bàn phím cơ dù chọn loại switch nào thì ít nhiều cũng ồn hơn bàn phím thường

Chắc rồi. Clicky thì khỏi bàn nhé, click clack suốt mỗi bận bạn bấm tay xuống. Tactile thì đỡ hơn, linear hay các switch silent thì được coi là yên tĩnh nhất trong giới dùng bàn phím cơ rồi. Tuy nhiên nếu đặt một chiếc phím cơ silent bên cạnh một chiếc phím màng thì âm thannh cho bàn phím cơ phát ra vẫn có phần nổi trội hơn hẳn. Đồng ý bạn có thể dùng một số biện pháp hạn chế tiếng ồn như lắp O-ring, thay plate kim loại bằng plate polycarbonate, thay keycap dày hơn, lube lại switch cho đỡ ồn và dùng thêm deskmate nữa. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể làm được tất cả mấy chuyện kể trên, chưa kể khi bạn đi xa thì setup deskmat không phải chuyện khả thi. Tới đây chắc bạn đã tự tìm được câu trả lời cho mình. Chúc bạn sớm tìm ra một mẫu bàn phím cơ đúng ý mình để đồng hành lâu dài.