Sai lầm thường gặp khi lube switch cho bàn phím cơ
Lube Switch là gì? Vì sao cần lube lại switch cho bàn phím cơ?
Như bạn đã biết, switch cơ học là thành phần quan trọng nhất của mỗi bàn cơ. Với bàn phím cơ stock keyboard, hầu như tất cả khi xuất xưởng đã được pre-lubed từ nhà máy, với một lượng chất bôi trơn rất nhỏ được thấm từ từ xung quanh phần chân stem. Lượng chất bôi trơn này vừa đủ để thể hiện được cảm giác gõ và âm thanh trung thực từ loại switch bên dưới mỗi bàn phím. Lượng switch này có thể bị khô dần theo thời gian. Hoặc đơn giản là vẫn chưa hài lòng với độ trơn mềm hay âm thanh hiện tại khi gõ phím, bạn đang muốn thử cái gì đó mới hơn, nhưng vẫn trên bộ switch đang dùng, không phải thay switch. Lube switch, đúng như tên gọi, là bôi trơn cho switch trên bàn phím cơ của bạn. Có nhiều cách thực hiện việc lube switch, có lần mình đã đề cập trong bài Các cách lube switch. https://youtu.be/xc04Es-rqNw Dù bạn chọn cách nào, brush lubbing hay bag lubbing, thì mục đích của việc lube switch chỉ có một trong các lý do sau:
- Giúp di chuyển của stem phía trong switch trơn tru và dễ dàng hơn. Qua đó giảm lực bấm của tay, giúp hạn chế mỏi tay khi dùng lâu.
- Giảm độ ồn của switch khi bấm phím, đặc biệt có tác dụng rõ rệt với các clicky switches.
- Hạn chế rung lắc, tăng tính ổn định của các bộ phận trong switch sau một thời gian dùng.
- Chất bôi trơn có thể làm dịu đi những ma sát trên đường đi của từng chi tiết nhỏ trong switch, giúp lướt qua những điểm không hoàn hảo trong vật liệu. Từ đó gián tiếp duy trì tuổi thọ switch tốt hơn.
- Nếu switch đang dùng không có khả năng tùy biến với các mức điểm truyền động khác nhau sẵn, thì việc lube switch sẽ cho bạn cơ hội trải nghiệm một cảm giác bấm mới như một lò xo tùy biến hoàn toàn mới.
Sai lầm thường gặp khi lube switch cho bàn phím cơ
1/ Over-lube
Cái gì nhiều quá cũng không tốt. Over lube cũng vậy. Khi dùng quá nhiều lượng mỡ, dầu để lube cho switch. Một là khiến cho việc vệ sinh, chùi bớt đi sau khi lube switch trở nên khó khăn hơn. Dầu/ mỡ lube có thể dây ra bản mạch hoặc làm nhớt các keycap, vừa rủi ro lại vừa mất thẩm mỹ. Hậu quả thứ hai, quan trọng hơn, mới chính là thứ đáng nói. Lube thừa sẽ làm âm thanh khi gõ trên bàn phím nghe cứ nhũn nhão bộp bộp bộp chẳng khác nào đang dùng bàn màng. 
Với switch Linear, bản chất đã trơn mềm, không có độ khấc thì giờ quá tay là trôi đi tuồn tuột không dấu vết luôn. Bạn sẽ không còn cảm nhận được sự “cơ” trên bàn phím. Còn với switch tactile thì điểm khấc trở nên mờ nhạt, clicky switch thì độ khấc và âm thanh đều trở nên mềm hẳn, không khác gì đang dùng linear. Và đây chắc chắn là trải nghiệm không ai muốn có. ĐẶC BIỆT LƯU Ý: Không lube switch dạng BOX như Kailh BOX. Vì thiết kế các loại switch này, phần housing hơi lạ nên đôi khi khó mở switch. Bản thân switch dạng BOX có cơ chế tự làm sạch nên không giữ dầu lube. Lượng dầu này có thể tràn lên mạch và làm hỏng bàn phím của bạn.
2/ Đã không có thời gian mà còn muốn tự lube, ca này hơi bị khó
Lube switch là cả một quy trình đòi hỏi kiên nhẫn, tỉ mỉ và khá nhiều thời gian. Tháo keycap, tháo switch, mở tung từng bộ phận trong switch, chuẩn bị đồ nghề lube, dùng cọ quét tỉ mỉ với mật độ khác nhau vào các bộ phận của switch… Làm xong còn phải cân chỉnh lại, rồi trong lúc làm cho biết bao nhiêu thứ phát sinh. Quá trình này tuy là mang lại cảm giác chơi custom tuyệt đỉnh. Nhưng bạn cần phải có rất nhiều thời gian. Thời gian để xem qua cách làm, thời gian để làm quen với những thao tác đầu tiên. Cả ai đã có kinh nghiệm và quen tay rồi thì vẫn cần làm thật cẩn trọng từng chút một. Cho nên nếu bạn không có thời gian mà vẫn cố chấp muốn tự lube switch thì nên chọn cuối cuần. Không thì cứ mang ra shop quen có dịch vụ này, brief kỹ lưỡng rồi nhờ họ làm cho. 
Tháo ra dang dở mà không hoàn thành tới nơi tới chốn trong ngày thì vừa không có bàn phím để xài, vừa để đống chiến trường ngổn ngang nhìn nó mệt lắm. Cho nên mình nói thật là khi đang gấp, cứ mang ra nhờ dịch vụ lube.
3/ Stock keyboard đang còn bảo hành, muốn lube switch, cần cân nhắc kỹ
Lý do là vì nếu bàn phím cơ của bạn còn bảo hành, việc tự ý lube sẽ void bảo hành bàn phím của bạn đấy. Bàn phím mà không còn bảo hành nữa thì lỡ có xảy ra gì cũng rủi ro hơn cho mình.
4/ Không có quy trình lube nào chuẩn cả, mọi thứ nên đi từ thói quen và sở thích riêng của bạn thôi
Nếu bạn đã quen brush lubbing, cứ tiếp tục. Nếu bạn thích bag lubbing cho nhanh, cứ làm. Nếu bạn kết hợp cả hai, cứ việc. Vũ trụ này không gửi ai đến để bày ra một quy trình lube switch chuẩn hóa và bắt buộc cả. Miễn cách làm đó mang lại kết quả tốt, tiết kiệm thông minh, và không làm hại đến các chi tiết bên trong bàn phím, thì bạn cứ làm thôi. Vấn đề ở đây là không nên người ta đúng thì phải đúng với mình. Người thích kiểu này người thích kiểu kia, quan trọng là làm kỹ và có hiệu quả sau lube như mong muốn. 
5/ Mãi tranh luận Gease hay Oil tốt hơn
Cái cũng được các bạn ạ. Quan trọng là mình thấy thích hiệu ứng của chất bôi trơn nào hơn và dễ xử lý hơn khi thao tác cho mình. Về căn bản. Cả hai loại này đều có chung đặc điểm là dùng để tạo nên độ nhờn cho vật liệu khi thoa vào nhưng có độ nhờn khác nhau. Độ nhớt càng cao thì càng ít chất lỏng. 
Oil có thể dùng để chải lên housing và stem hoặc cũng có thể dễ dàng dùng khi bag lubing spring trong switch. Grease thì dễ chải lên phần housing và stem hơn oil một chút nhưng sẽ khó và tốn nhiều thời gian hơn nếu muốn bôi trơn cho phần spring vì sau đó bạn phải brush từng chút grease một vào từng spring. Quan trọng hơn, thứ bạn cần quan tâm là: mình đang cần một chất bôi trơn có độ nhớt cao hay thấp (cả oil và grease đều có nồng độ chất trơn khác nhau để lựa chọn):
- Chất bôi trơn có độ nhớt thấp nên được dùng để lube các tacticle switch >> để đảm bảo được độ xúc giác ngay cả sau khi lube xong.
- Chất bôi trờn độ nhớt cao nên dùng lube cho linear switch >> đảm bảo độ mượt mà nhẹ nhõm hoàn hảo, không độ khấc, không âm thanh vốn là đặc trưng từ ban đầu của linear switch.
Cứ thử làm một lần đi, tự bản thân sẽ hiểu được chất bôi trơn nào hợp với bàn phím và sở thích của mình nhất
6/ Không gọn gàng khi lube, không có bàn lube và không trang bị khu vực ngồi lube switch hẳn hoi
Để switch lộn xộn, rơi rớt khắp bàn, các bộ phận không chịu tách riêng ra để lẫn vào nhau, switch đã lube và chưa lube cứ thể lẫn lộn trên bàn. Hoặc không có bàn lube chuyên dụng, chỗ ngồi lube switch bừa bộn. Đây là một thảm họa các bạn ạ. Mất switch, lẫn lộn các thành phần và đầu óc phân tâm khi đang lube dẫn tới lube không đồng đều, kết quả phím mềm phím vẫn còn sạn… Đó đều là hậu quả khủng khiếp của việc không sắp xếp ngăn nắp gọn gàng khi lube switch. 
7/ Mua các dụng cụ để chuẩn bị lube switch không có thiết kế công thái học
Keycap puller, switch puller, switch opener, cọ lube, bàn lube, mỡ/ dầu lube… Thao tác gỡ keycap gỡ switch với bàn phím fullsize nghĩa là mỗi quy trình, bạn phải làm hơn 100 thao tác giống nhau. Nếu không lựa chọn các món dụng cụ có thiết kế công thái học, bạn sẽ vừa làm lâu, vừa nhiều rủi ro và mỏi tay hơn. [Xem thêm Vì sao dụng cụ custom bàn phím cơ cũng cần thiết kế công thái học?] Hy vọng bài viết trên đã thu thập những sai lầm thường thấy khi lube switch, mang tới cho bạn vài kinh nghiệm đắng lòng không nên gặp phải. Chúc cả nhà lube switch vui vẻ.