Ngồi gõ máy trong một thời gian dài, nhiều người dễ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và dễ mắc hội chứng ống cổ tay. Tấm kê cổ tay cho bàn phím ra đời được cho là có mục đích công thái học, giúp giảm thiểu các triệu chứng kể trên cho người dùng, nhưng liệu nó có thật sự công hiệu như mình nghĩ? Đầu tiên có nhiều tên gọi cho dạng mechanical keyboard accessories này: keyboard pad, keyboard mat, wrist rest… và từ cái tên đã nói lên đầy đủ công dụng của nó. Nhưng nó có thật là hiệu quả? Dùng như thế nào mới đúng và có tác dụng phụ nào đi kèm không, mời anh em xem bài viết này. Anh em có từng quan sát một người mới học đàn piano/keyboard? Bài học đầu tiên mà họ phải vượt qua chính là giữ cho cổ tay và bàn tay gần như thành một đường thẳng dù cho gõ bao nhiêu phím đàn với tốc độ nhanh hay chậm. Theo nghiên cứu khoa học chuẩn xác thì đây chính là tư thế hiệu quả và đúng nhất cho các thao tác gõ phím đàn. Nguyên tắc này cũng được áp dụng cho thao tác gõ máy bao gồm gõ phím trên bàn phím cơ. Nhưng theo quán tính, và theo thời gian gõ, tay bạn đương nhiên mỏi và một cách tự nhiên cổ tay dần dần hạ xuống thấp để tìm điểm tựa cho đỡ cảm giác mỏi cả cánh tay. Khi cổ tay hạ xuống, nó bị uốn cong, gân và vỏ gân của ống tay cũng bị biến dạng theo trong suốt quá trình này làm tăng độ căng cơ và áp lực lên cơ và gân (cảm giác như tay mình bị xoắn lại khi cố gắng nâng một vật năng lên vậy). Chuyện này kéo dài hết ngày này đến ngày khác sẽ đưa bạn đến chứng ống cổ tay thường thấy của giới làm việc văn phòng/ gamers với các triệu chứng thường thấy là: tê ngón tay, tê cổ tay, hoặc nghiêm trọng hơn là tắc ống cổ tay khiến tay đơ và khó điều khiển trong điều kiện bình thường. Việc của chúng ta là cần tìm một giải pháp cho các triệu chứng này. Hiện tại chỉ có duy nhất một công cụ được cho là giúp đỡ tốt nhất cho cổ tay: kê cổ tay cho bàn phím. Trong quá trình tìm hiểu về loại accessory này, chúng tôi thấy có hai trường phái quan điểm, cùng chia sẻ ở đây để anh em đọc và tự quyết định có nên dùng hay không. Trường phái số 1: ủng hộ dùng Trường phái số 2: không ủng hộ dùng mà nên tự luyện tập Nghe cái nào cũng có vẻ hợp lý đúng không? Giờ mình đi sâu vào từng quan điểm nhé:
TRƯỜNG PHÁI SỐ 1: KHUYÊN DÙNG vì tấm kê cho cổ tay là cần thiết, rất cần, nhưng dùng phải đúng cách
Theo suy nghĩ này, thì khi gõ máy lâu, bàn tay mỏi, tự nhiên cổ tay sẽ hạ xuống bằng cách:
- Tìm chỗ tựa trên mặt bàn phím, nghĩa là cổ tay càng hạ xuống thấp hơn khiến cho lực căng cơ càng nhiều, tạo áp lực lớn cho cổ tay.
- Cổ tay bị xoắn hay bị biến dạng, do cố gắng di chuyển nhiều hơn để đánh lạc hướng cảm giác mỏi tay.
Hai động tác này đều gây tổn hại cho cổ tay về lâu dài. Nên việc tìm một kê tay hợp lý là điều cần thiết. Nhưng khi dùng phải đúng cách với các lưu ý sau:
1/ Chất liệu làm kê tay phải vừa phải.
Mềm quá sẽ bị lún xuống làm cho mất tác dụng ban đầu, cứng quá sẽ tạo áp lực nhiều hơn cho ống cổ tay khi tì cổ tay lên kê tay, gây cản trở lưu thông máu và năng lượng. Muốn chọn một chất liệu phù hợp bạn nên tham khảo từ nhiều nguồn như Reddit, geekhack… ở đây mọi người nói với nhau rất nhiều về từng thương hiệu kê tay bàn phím, ưu và nhược điểm của từng cái với chất liệu khác nhau. Tiếp theo nữa là cần chạm vào thử khi ra đến cửa hàng mua, đặt kê tay vào đúng vị trí với bàn phím, thử gõ trong 10 phút, cảm giác thoải mái ban đầu luôn là cảm giác đúng nhất.
2/ Đừng bị lu mờ ý định ban đầu bởi quảng cáo
Phụ kiện bàn phím cơ là nguồn thu vàng cho các nhãn hàng bên cạnh sản phẩm cốt lõi là bàn phím cơ, nên bạn sẽ được xem rất nhiều quảng cáo hào nhoáng về chúng: nào là tính năng vượt trội, chất liệu siêu bền, mẫu mã màu sắc quá đẹp… Nhưng tạm quên những thứ đó đi, hãy thử kê tay mình lên một vài miếng kê tay và nhắm mắt lại để gõ, cảm nhận sức căng cơ giảm hay chưa, và chọn mua miếng kê tay vừa tầm với mình, phù hợp cả về cảm tính lẫn lý tính.
3/ Chọn kích thước đúng, đặt bàn phím, chuột và miếng kê tay đúng vị trí:
(Nguồn tham khảo: http://www.healthycomputing.com/office/setup/keyboard/) Khi mỏi tay thì nên nghỉ gõ máy, quá đơn giản nhưng đa phần chúng ta buộc phải tiếp tục vì thời gian không cho phép. Nên việc chọn một miếng kê tay được xem như giải pháp tức thời cho giờ làm việc. Nhưng để miếng kê tay đạt hiệu quả thì anh em phải đặt nó đúng vị trí.
- Đảm bảo chiều cao của bàn phím cho bạn giữ một góc mở với cánh tay, phù hợp nhất là vị trí ngay trên đùi. Nghe có vẻ hơi thấp so với thói quen thường thấy, nhưng đây mới là vị trí chuẩn giúp cho cổ tay thẳng với bàn tay, không phải với lên với xuống hay xoắn lại. Nếu bàn làm việc đang cao hơn mức này bạn có thể điều chỉnh dễ dàng bằng cách dịch ghế ngồi ra xa một chút để giảm độ cao cho đôi bàn tay.
- Cân chỉnh bàn phím sao cho luôn nằm ngay giữa vị trí của mình, không nghiêng về trái hay phải hay về các cụm ký tự thường dùng. Cụ thể với bàn phím QWERTY fullsize truyền thống, bạn canh cho ký tự “B” nằm ngay giữa mình là chuẩn.
- Miếng kê cổ tay nên được lắp ráp dính liền vào bàn phím, các loại này đã được đo đạc để có kích thước chuẩn giúp cổ tay nghỉ ngơi hợp lý.
- Nếu bạn đang dùng miếng kê cổ tay dạng rời, thì nên đặt ở vị trí sao cho mép ngoài cùng của miếng kê thừa ra so với cổ tay một khoảng 2-5cm để đảm bảm cổ tay không lọt ra khỏi miếng kê.
- Tránh dùng miếng cổ tay quá nhỏ, quá nhiều gồ ghề để không tạo thêm áp lực không đáng có cho cổ tay.
4/ Gõ máy đúng cách và tì cổ tay lên miếng kê tay đúng cách:
- Chỉ cần dùng một lực nhẹ để gõ phím, không cần phải tạo ra quá nhiều lực hoặc âm thanh to ồn khi gõ. Khi cố gắng dùng lực tối thiểu để ấn phím, các gân kết nối với các ngón tay từ cổ vả khuỷu tay sẽ giảm được lực căng rất nhiều, hạn chế các tình trạng sung /viêm do gõ máy (viêm Epicondyl).
- Tì cổ tay lên miếng kê tay thật nhẹ nhàng, chỉ ở một góc của cổ tay không tì cả nguyên phần cổ tay.
- Và đây là một điều quan trọng mà ít ai nói với bạn về kê tay: hãy hạn chế dùng nó khi ĐANG gõ máy, mà hãy dùng nó trong những lúc tay đang nghỉ ngơi nhưng vẫn đang để trên mặt bàn phím, hoặc những lúc bạn cần di chuyển tay để rê chuột hoặc numpad rời. Đây là một điểm mà đa số người dùng đều làm sai hoặc làm ngược lại khiến cho hội chứng ống cổ tay ngày càng trầm trọng hơn. Nhưng để tạo được thói quen này đòi hỏi bạn cũng phải mất một thời gian để thích nghi với việc gõ/ nghỉ/ gõ nghỉ hợp lý, nhưng tin tôi đi, đáng để tập và đáng để làm theo!
5/ Sử dụng phần còn lại của cổ tay đúng cách (phần không tì lên miếng kê tay):
Lưu ý lớn nhất là chỉ tì cổ tay lên miếng kê tay thật nhẹ nhàng, chỉ ở một góc của cổ tay không tì cả nguyên phần cổ tay. Tư thế này giúp cho các mạch, gân và đường máu vẫn lưu thông dễ dàng dù bạn đang tì tay lên trên một bề mặt phẳng. Lúc này phần còn lại của cổ tay được thư giãn, sẽ giảm bớt áp lực và giúp bạn trụ lại tư thế gần như thẳng hàng với bàn tay.
TRƯỜNG PHÁI SỐ 2: KHÔNG KHUYÊN DÙNG: vì kê tay cũng có thể gây tác dụng ngược, làm bạn ỷ lại, tốt nhất là nên luyện cho cổ tay và bàn tay thẳng hàng ngay từ khi mới gõ máy.
Theo quan điểm này thì bạn không nên dùng kê tay. Vì một khi đã tì tay vào kê tay, dù cho chất liệu kích thước thế nào vị trí ra sao thì cũng vô tình tạo thêm một áp lực nén lên cổ tay khiến cho ống cổ tay bị chèn ép, quá trình tuần hoàn máu bị ảnh hưởng và gây thêm nhiều rắc rối cho cổ tay. Chưa kể nếu dùng kê tay, một thời gian tay sẽ không có phản xả tự nhiên để tạo thành tư thế đúng với cổ tay mà hoàn toàn ỷ lại vào độ cao của kê tay, khiến cho ta bị phụ thuộc và càng ngày càng có xu hướng dùng kê tay cao hơn, cứng hơn để đỡ cổ tay. Và điều này là hoàn toàn phản tác dụng. Thay vào đó để giảm các triệu chứng liên quan đến ống cổ tay khi dùng máy lâu, bạn nên tập từ bây giờ thói quen tự giữ cổ tay và bàn tay thành đường thẳng, người dùng máy tính sẽ như một nghê sĩ piano thực thụ, tự tập cho tay mình thành một phản xạ tự nhiên đặt để đúng vị trí khi chạm vào bàn phím. Theo đó các khoảng cách, vị trí và bàn làm việc, cùng với bàn phím, chuột, màn hình và các phụ kiện máy tính khác cũng cần cân chỉnh đúng và hợp lý để tổng thể tạo thành một combo hoàn chỉnh, khi đó đôi bàn tay sẽ không cần bất cứ điểm tựa nào để dựa vào. Còn trong trường hợp quá mỏi khi gõ máy lâu, thì cách tốt nhất là nên cho cả hai tay nghỉ ngơi một chút rồi hãy quay trở lại làm việc. Hai trường phái suy nghĩ và phân tích thật ra đều có cái đúng và đều nghe hợp lý cả về phương diện cảm tính hay khoa học, nhưng lần nữa tất cả lựa chọn phụ thuộc vào thói quen của người dùng. Anh em hãy cùng tham khảo và đưa ra quyết định cho mình nhé. Chúc anh em gõ máy không mỏi tay!