Low profile switch đã đến và sẽ thay đổi bàn phím cơ của hành tinh này thế nào

Như ta đã biết, Cherry, hãng sản xuất switch hàng đầu có nguồn gốc từ Đức, đã góp phần lớn như thế nào trong việc mang bàn phím cơ quay trở lại với thế giới, ở một tầm cao mới, hiện đại và nhiều ứng dụng hơn chiếc máy đánh chữ cơ học ngày xưa. Tuy hiện tại bàn phím cơ đã trở nên quen thuộc và thành một thiết bị không thể thiếu với nhiều người. Nhưng môt số người chỉ mới nghe nói đến hoặc biết qua về bàn phím cơ lại khá e dè. Đa phần họ đều có chung suy nghĩ là: bàn phím cơ sẽ cồng kềnh và mất thời gian để làm quen khi chuyển từ bàn phím thường qua. Cho nên năm 2018 Cherry đã cho ra đời dòng switch low-profile mở ra một thế hệ bàn phím cơ gọn gàng, tinh tế và gần gũi hơn. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc vì sao bàn phím cơ thường vẫn quá to so với bàn phím thường? Để hiểu bàn phím cơ dùng các switch low-profile khác biệt thế nào và quan trọng ra sao với người dùng, thì trước hết chúng ta cần phải biết lý do tai sao bàn phím cơ luôn thường to hơn các loại bàn phím thường khác? Đầu tiên hết cần phải làm rõ một chuyện là: Cherry switch không phải là một loại switch hiện đại như đúng tên gọi của nó. Thời điểm mà nhà sáng chế người Đức làm ra nó và công bố rộng rãi khắp nơi thì một chiếc máy tính vẫn được gọi là một “cỗ máy khổng lồ” với trọng lượng và kích thước cực khủng. Cho nên người ta thậm chí không quan tâm kích thước của một em switch là bao nhiêu. So với máy tính thời đó nó giống như con khủng long ăn một cái bánh mì sanwich vậy.
Cỗ máy tính đầu tiên trên thế giới to như thế này đây các bác ạ. Và ngay khi vừa ra mắt, switch Cherry đã ngay lập tức thu hút được sự chú ý của các hãng sản xuất máy tính, nhất là cho các ngành công nghiệp và các doanh nghiệp. Ta có thể vẫn tìm thấy các switch Cherry MX trong các thiết bị điện tử có tuổi đời hơn ba mươi năm cho đến nay.
Và ở thời kỳ đầu, Cherry sản xuất ra switch dùng trong các máy tính phục vụ cho ngành công nghiệp Khi bàn phím cơ thật sự trở lại vào những năm 2000, bàn phím dùng switch Cherry từ đó trở nên vô cùng phổ biến, hầu hết trên mọi mặt trận, đặc biệt là giới gamers. Đây cũng là thời điểm bằng sáng chế của Cherry switch hết thời hạn bản quyền. Cho nên có hàng loạt những công ty khác nhau bắt đầu vào cuộc, cho ra đời lần lượt rất nhiều các biến thể của Cherry cũng như những bản clone rẻ tiền. Kết quả là hiện tại chúng ta đã có thể mua một chiếc bàn phím cơ trang bị switch Cherry MX hẳn hoi với giá dưới 40 USD. Và dù cho chiếc bàn phím cơ có dùng loại biến thể nào của Cherry, với hình dạng kích thước, cách vận hành khác một chút hay nhiều chút thì chung quy bàn phím cơ vẫn rất to so với bàn phím thường. Linh hồn của bàn phím cơ là switch với cơ chế hoạt động cơ học thông qua lò xo và phần stem để truyền động và báo tín hiệu về cho máy. Cho nên nói nôm na là các switch luôn cần có một độ cao nhất định để lò xo chạy lên chạy xuống trên stem của nó. Vì vậy các keycap cũng phải cao theo để bọc bên ngoài switch. Dẫn đến hệ quả tất yếu là bàn phím cơ thường to và nặng hơn bàn phím thường (là dạng bàn phím membrane hay bàn phím scissors).
Ba dòng switch căn bản của Cherry MX : Red. Brown và Blue với cách vận hành lò xo và thân cao Low-profile switch là gì, hoạt động ra sao? Đáp ứng mong muốn của các nhà sản xuất bàn phím để cho ra các model bàn phím cơ mỏng, nhẹ, hiện đại, thanh mảnh hơn, Cherry đã phát triển Cherry low profile switch. Low-profile switch có gì khác? Thiết kế switch low profile này thu nhỏ kích thước tổng thể của switch MX từ cao 18.6mm (tính từ đáy vỏ nhựa đến đầu thân chữ thập) xuống còn 11.9mm. Con số đáng kể và có ý nghĩa hơn rất nhiều so với thiết kế nguyên gốc.
Thiết kế mới Low profile switch nhỏ gọn hơn nhiều so với dòng switch MX trước đây Một trong các đặc điểm quan trọng của các phím cơ là ở hành trình đi của phím khá dài (key travel - khoảng cách giữa vị trí nghỉ của phím và vị trí bị đè xuống hoàn toàn). Các gamers thường thích dạng phím có hành trình dài cho cảm giác gõ xuống tận cùng “đã” tay. Và thường các công tắc cơ học có key travel từ 2-4mm tùy loại. Trong khi đó bàn phím của laptop chỉ có key travel 1.5mm. Với thiết kế mới Cherry Low profile này, key travel đã thu ngắn lại chỉ còn 3.2mm (và yên tâm là actuation point vẫn ít hơn so với con số 3.2 này nhé).
Cherry low profile RED switch với cấu tạo thon gọn, chiều cao thấp và hoạt động nhẹ nhàng Công tắc low profile mới này kế thừa tất cả những ưu điểm cao cấp của dòng MX switch hiện đại đã ra mắt trước đó của Cherry. Bao gồm khả năng tương thích cao với các loại đèn RGB, hỗ trợ keycap cho ra các hiệu ứng đèn màu chuẩn chỉnh, phần stem tương thích với đa số các keycap hiện đại. Thật ra một số keycap có hình dáng quá cao sẽ khó có thể phù hợp với loại low-profile switch này. Mà ai lại cần một bộ keycap cao lêu nghêu trong khi chúng ta đang cố tìm cách để giảm đi kích thước và trọng lượng của toàn bàn phím cơ. Có những hãng nào đang làm ra low-profile switch? Cherry, dĩ nhiên, cũng không phải là người duy nhất làm ra bộ low-profile switch này. Kailh, một nhà sản xuất switch từ Trung Quốc, trong nhiều năm đã follow và làm ra hàng loạt các switch tương tự dòng Cherry MX “thuần chủng”, nay cũng lại tiếp tục bám sát theo sau. Kailh xuất xưởng một dạng low-profile switch mới hoàn toàn khác biệt so với Cherry chỉ sau đó một năm. Kailh low-profile switch được thiết kế để tương thích với các PCB và plate mounting hiện đại, nhưng lại không tương thích với các bàn phím dùng switch Cherry MX truyền thống lẫn Cherry low-profile switch. Tuy vậy nhiều người lại soi ra được rằng thiết kế low profile này của Kailh hình như y chang bản low profile đã từng được thử nghiệm và dùng trước đây của Cherry từ năm 1990.
Kailh low profile switch Kailh low-profile switch có thân hình chữ nhật nhỏ hơn nhiều so với Cherry low-profile switch (chỉ có 5.9mm tổng chiều cao). Thiết kế nhỏ và thấp hơn đi kèm với một sự hy sinh: tổng key travel chỉ có 2.4mm với actuation point là 1.2mm. Làm cho các bàn phím cơ dùng Kailh low-profile switch trông có vẻ giống như bàn phím laptop hơn là một chiếc bàn phím cơ đúng nghĩa. Trong khi đó Cherry low-profile switch vẫn cho người dùng cảm nhận xúc giác đầy đủ khi gõ phím tương tự như bàn phím cơ chuẩn mực. Hiện tại Cherry low profile switch đang có loại RED linear, với lực bấm 45g. Kailh chọn tên Choc cho low-profile switch của mình, và cần lực bấm 50g cho tất cả các biến thể: Blue clicky, Brown tacticle và Red linear. Các bàn phím cơ nào đang dùng switch low profile?
low profile keyboard Hiện tại vẫn chưa có nhiều các model bàn phím cơ dùng các switch low profile trừ một số mẫu luôn có mặt trong các cuộc triển lãm, trưng bày nổi tiếng. Có thể tìm thấy low profile switch ở các mẫu bàn phím cơ tenkeyless của HAVIT, hay TKL Bluetooth DareU. Còn các hãng lớn thì sao? Cherry đã trình làng một model bàn phím cơ dùng Cherry low profile switch, là sự kết hợp với Vortex, hãng nổi tiếng với các dòng bàn phím cỡ 60%. Mẫu bàn phím này có thiết kế nhỏ gọn, với đầu kết nối USB-C và các phím mũi tên được cho vào một cụm có case bằng kim loại. Ducky cũng đã cho ra mắt dòng bàn phím cơ Blade sáng ngời với thiết kế tinh tế đẹp mắt, kết nối USB-C hiện đại, hỗ trợ Bluetooth và hệ thống đèn RGB lấp lánh. Filco, nhãn hiệu bàn phím cơ cao cấp của Diatec, Nhật Bản cũng dùng toàn bộ Cherry low profilw switch cho model Filco Majestouch Stingray nhỏ gọn thanh lịch của mình… Bàn phím cơ của hành tinh này sẽ thay đổi thế nào với các low profile switch? Cho tới hiện tại, tuy đã có một số bàn phím cơ nổi tiếng dùng low profile switch từ cả Cherry và Kailh, nhưng so với bàn phím cơ dùng switch thông thường thì vẫn còn quá hiếm hoi. Chưa thể nói trước tương lai bàn phím cơ sẽ thay đổi thế nào nhưng ít nhất chúng ta phải đợi đến khi bằng sáng chế loại switch này của cả Cherry và Kailh hết hạn. Khi đó cơn sóng sẽ dồn dập đến, như lịch sử đã chứng minh khi switch Cherry được sản xuất tương tự hàng loạt đã tạo ra trào lưu bàn phím cơ hiện đại như bây giờ. Tình trạng độc quyền dẫn đến việc các hãng sản xuất bàn phím nếu muốn phải rất mạo hiểm, liều với cả việc liên hệ trực tiếp mua switch Low profile chính hãng của Cherry và Kailh với giá thành hiện tại là khá cao; và liều luôn cả với thị trường vì sự đón nhận của người dùng vẫn còn là dấu chấm hỏi. Nhiều người có tiếng trong ngành công nghệ cũng đưa ra nhận định là: khi đã thật sự phổ biến, có lẽ chúng ta sẽ thấy hàng loạt những switch low profile dạng này trong các máy tính xách tay. Nếu điều này thật sự xảy ra sẽ nâng laptop lên một tầm cao mới về cảm giác gõ và tốc độ làm việc từ những switch cơ học này. Dù sao đây cũng chỉ là một dự đoán. Vì hiện tại so giữa chiều cao của một chiếc laptop trung bình với chiều cao của low profile switch Cherry thì thấy rõ là chưa thể nào đưa vào dùng được. Còn cả một chặng đường phía trước nếu các nhà sản xuất muốn điều đó trở thành hiện thực.
Cherry Low profile switch vs Laptop 15 inches Tương lai gần hơn, nhiều người kỳ vọng là các mẫu switch low profile này sẽ nhanh chóng được áp dụng cho hàng loạt các model bàn phím không dây kết nối Bluetooth. Bản chất của các bàn phím cơ Bluetooth là ở tính tiện dụng, thiết kế nhỏ gọn thoải mái di chuyển. Nên nếu có thể tích hợp với low profile switch để giảm thiểu chiều cao và trọng lượng thì quả là tuyệt vời phải không anh em?