Layout bàn phím cơ là gì? Có bao nhiêu loại layout bàn phím cơ, mỗi loại có bao nhiêu hình thức trong đó?

Layout bàn phím cơ là gì? Có bao nhiêu loại layout bàn phím cơ, mỗi loại có bao nhiêu hình thức trong đó?

• Tác giả: user

Khi nói tới layout bàn phím cơ, liệu có phải cái bạn đang nghĩ chính là điều người khác đang nói, hay còn nhiều tầng nghĩa khác nhau của từ “layout”. Giải đáp mọi thắc mắc về Layout bàn phím cơ tại đây, trong bài tổng họp chia sẻ này.

BỐ CỤC - LAYOUT BÀN PHÍM CƠ LÀ GÌ?

Có thể bạn chưa biết, layout trong giới bàn phím cơ có tới 3 nghĩa:

  • Physical Layout
  • Visual Layout
  • Functional Layout

Định nghĩa của từng loại thì như sau:

Physical layout

Layout vật lý nói về sự sắp xếp của các phím trên bàn phím. Các bố cục vật lý phổ biến nhất là ANSI, ISO và JIS.

Visual Layout

Bố cục trực quan là các ký hiệu được in trên mỗi phím. Bố cục trực quan khác nhau tùy thuộc vào quốc gia, ngôn ngữ…

Functional layout

Bố cục chức năng là Ánh xạ của từng keycap. Nghĩa là sắp xếp trật tự các ký tự trên cùng một bàn phím. Nhiều trường hợp bố cục chức năng có thể được ánh xạ lại bằng cách lập trình. Các bố cục chức năng thường gặp là QWERTY, Dvorak và Colemak.

1/ BỐ CỤC VẬT LÝ - PHYSICAL LAYOUT

Ba loại bố cục vật lý phổ biến nhất hiện nay trên các bàn phím nói chung là ANSI, ISO VÀ JIS. Mỗi khu vực địa lý trên thế giới lại dùng một loại bố cục vật lý khác nhau, tùy theo đặc tính tự nhiên, thói quen gõ phím và tiêu chuẩn quy định của quốc gia. Ba bố cục vật lý này đa phần khác nhau ở các yếu tố:

  • hình dạng phím Enter
  • vị trí của phím ”\”
  • kích cỡ phím Shift trái

Trong đó bố cục ANSI phổ biến nhất ở Hoa Kỳ (ANSI là viết tắt của “Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Hoa Kỳ” - American National Standards Institute). Bố cục này có phím Shift bên trái rộng hơn và phím Enter rộng hơn với phím dấu gạch chéo ngược ngay phía trên nó. Bố cục ISO thường được tìm thấy ở các nước còn lại (ISO là viết tắt của “Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế” - International Organization for Standardization). Bố cục ISO có phím Enter cao hơn và phím dấu gạch chéo ngược nằm bên trái bên cạnh phím Shift bên trái. Riêng bố cục JIS chỉ thường dùng cho thị trường Nhật Bản, vốn được bố trí riêng dành cho ngôn ngữ Nhật Bản.

2/ FUNCTIONAL LAYOUT - BỐ CỤC CHỨC NĂNG

Bố cục chức năng hay còn gọi là cách bố trí bàn phím. Hiện có 3 hình thức phổ biến là QWERTY, DVORAK và COLDEMAK. Trong đó tiêu chuẩn toàn thế giới là QWERTY, chính là cách sắp xếp thứ tự các ký tự trên bàn phím mà đa phần chúng ta đang dùng hiện nay. Hai lựa chọn thay thế phổ biến là Dvorak và Colemak, được thiết kế để đánh máy hiệu quả hơn và nhanh hơn. BỐ CỤC QWERTY
Hầu hết các bàn phím hiện nay đều dùng bố cục QWERTY Là cách bố trí phím phổ biến nhất trên hầu hết mọi bàn phím nói chung, kể cả bàn phím cơ. Nguyên nhân của tính phổ biến có lẽ là vì nó lâu đời nhất, nên dần đã trở thành một thói quen. Tuy vậy có một sự thật khá buồn cười là ông Christopher Sholes đã phát minh ra bố cục QWERTY để thực sự LÀM CHẬM trải nghiệm đánh máy. Lý do vì trước đó các máy đánh chữ truyền thống được thiết kế theo bố cục khác khiến gõ máy nhanh hơn, nhưng máy tính thời đó lại chưa đủ nhanh để nhận diện đủ các ký tự trong thời gian tức thời. Nên để đi đôi với máy, người phát minh ra QWERTY đã tìm đủ mọi cách thiết kế lại trật tự ký tự để kiềm hãm tốc độ gõ của người dùng bàn phím. Christopher để giảm thiểu tình trạng không nhận diện hoặc bị kẹt phím khi gõ nhanh đã đặt các nguyên âm và các chữ cái phổ biến hơn cách xa nhau hơn. Và từ đó QWERTY được công nhận là bố cục bàn phím được yêu thích nhất đến tận hôm nay. BỐ CỤC DVORAK Một trong những vấn đề với bố cục QWERTY tiêu chuẩn là ngón tay của bạn sẽ phải di chuyển, duỗi và uốn nhiều lần để gõ đúng mục tiêu. Chính điều này đã làm giảm đáng kể tốc độ gõ phím của người dùng. Với mục tiêu tối đa hóa tốc độ gõ vì không còn chịu giới hạn của máy tính hoặc thói quen kẹt phím nữa, năm 1936, August Dvorak đã phát triển bố cục của riêng mình, với các chữ cái thường được sử dụng gần với vị trí ngón tay đặt tự nhiên trên bàn phím, từ đó giúp trải nghiệm gõ thoải mái và hiệu quả hơn. Nhờ vậy, khi gõ sẽ có được sự luân phiên nhuần nhuyễn trái, phải, trái, phải. BỐ CỤC COLEMAK Nếu so sánh bố cục QWERTY và Dvorak, bạn sẽ thấy rằng hai loại này rất khác nhau. Dẫn đến việc tìm hiểu và làm quen với bố cục DVORAK trở nên khó khăn và tốn nhiều thời gian hơn, nói chung là đường cong học tập rất cao, với nhiều cản trở đến từ tâm lý và thói quen. Và từ đây COLEMAK đã ra đời như một giải pháp dung hòa. Bố cục Colemak là một bố cục thay thế hiện đại hơn, tương tự như bố cục QWERTY tiêu chuẩn, giúp dễ học và thích nghi hơn. Ngoài COLEMAK, DVORAK, còn có một số bố cục thay thế QWERTY hiện có như AZERTY, QWERTZ, SHOLES, NEO… BỐ CỤC NÀO THẬT SỰ NHANH HƠN? Mặc dù bố cục Dvorak và Colemak được thiết kế để tăng tốc độ và hiệu quả, nhưng các bố cục này sẽ khiến bạn mất nhiều thời gian để học, và học xong chưa chắc đã thành thạo nhanh chóng để lấy lại tốc độ ban đầu với QWERTY hoặc tiến xa hơn. Cũng cần nhớ đa phần các bàn phím hiện nay đều đi theo bố cục QWERTY. Nên nếu bạn không ngại lập trình lại bố cục cho bàn phím, không ngại học tập cách gõ mới thì nên thử học COLEMAK, vốn được đánh giá là gần gũi hơn với cách gõ QWERTY.