Hướng dẫn công thái học cho PC gamer, hay Cách chơi game PC không mệt mỏi

Đâu chỉ làm việc mới mệt, rủi ro này kia, chơi game cũng có thể khiến bạn kiệt sức mệt mỏi đúng nghĩa đen. Không bàn tới trường hợp phân bổ thời gian chơi game không khoa học, ngồi hàng giờ trước máy để bị thiếu nước, tụt đường này kia, hay vô tình đá vào chân bàn hay té ngã khi đang đeo VR… thì phần lớn nguyên nhân khiến các game thủ bị mệt là do chưa làm đúng các nguyên tắc Công thái học trong quá trình chơi. Có thể bạn đã nghe qua, nhưng chưa thật sự biết rõ, rằng hành động tưởng chừng như rất đơn giản nhẹ nhàng là: ngồi trên ghế, nhìn vào màn hình, một tay cầm rê chuột, một tay dùng bàn phím hoặc controller, theo thời gian, đều có thể gây ra đau đớn và khó chịu. Và thậm chí dẫn đến chấn thương do căng thẳng lặp đi lặp lại. May mắn là chúng ta luôn có cách (được nghiên cứu từ nhiều thí nghiệm khoa học công thái học đáng tin cậy), để giúp quá trình chơi game, cũng như hành trình gaming lâu dài trở nên an toàn, lành mạnh hơn. Sau đây là danh sách Hướng dẫn công thái học cho PC gamer.

1/ Thiết kế góc chơi game mang tính công thái học cao

Nếu bạn đang sử dụng bàn ngồi, lời khuyên là nên dùng kèm với một GHẾ CÔNG THÁI HỌC có thể điều chỉnh độ cao, ngả ra, lùi về, tiến tới, dịch chuyển tự do, phần tựa tay của ghế cũng nên điều chỉnh được. Được vậy, khi muốn, tùy vào từng trạng thái và dáng ngồi, bạn luôn có thể di chuyển ghế lên xuống để có thể đặt mắt và khuỷu tay thẳng hàng với màn hình và bàn làm việc một cách thoải mái. Chọn ghế gaming cũng tốt. Nhưng cá nhân mình thì thấy tính linh hoạt không cao bằng ghế công thái học. Nhất là phần nệm lưng và nệm ngồi của ghế gaming hay làm bằng chất liệu đệm, êm thì có êm nhưng ngồi lâu bị nóng. Trong khi các ghế công thái học thường dùng chất liệu lưới cho lưng và chỗ ngồi nên thoáng khí hơn hẳn. Dưới đây là một số quy tắc cơ bản khi điều chỉnh ghế và màn hình:

• Nên ngồi với bàn chân phẳng trên mặt đất. Nếu không, cân nhắc việc đặt một chiếc ghế đẩu hoặc bệ dưới bàn làm việc.
• Phần trên cùng của màn hình phải ở ngang tầm mắt. Nghĩa là bạn không cần phải rướn mắt nhìn lên khi chơi game cũng không phải cúi xuống cho nhìn rõ màn hình, không nghiêng trái nghiêng phải luôn. Thứ cần nhìn tập trung ngay tầm mắt. Dùng một cái gương để quan sát gương mặt và tầm mắt mình so vơi màn hình xem thật sự đã vừa tầm chưa. Thêm nữa, cần đặt màn hình cách mắt một sải tay là tốt nhất.
• Khuỷu tay của bạn phải ở cùng độ cao với bàn làm việc và uốn cong khoảng 90 độ khi sử dụng chuột và bàn phím.

Một số lưu ý khác để nâng cao tính công thái học cho góc chơi game

• Nếu có thể, hãy đặt góc chơi game ở khu vực thoáng trong phòng, như gần cửa sổ chẳng hạn.
• Ngoài ghế công thái học, cũng cần ưu tiên chọn dùng các thiết bị chơi game/ làm việc có thiết kế công thái học như: chuột công thái học vừa vặn cỡ tay, bàn phím cơ công thái học…
• Cân nhắc thêm dùng 2 màn hình, tốt cho cả làm việc lẫn chơi game, dàn trải tầm nhìn và giúp vai có cơ hội di chuyển nhiều hơn trong khi chơi game.
• Có thể dùng thêm các phụ kiện tăng độ thoải mái, như Lót chuột mousepad, Mouse grip tape, mouse feet, Kê tay bàn phím, deskmat trải bàn… Nên chọn kỹ, đúng sở thích, đúng loại nếu không sẽ cản trở việc chơi game của bạn.

2/ Đau cổ tay, nguyên nhân và cách hạn chế

Một vấn đề phổ biến mà các game thủ PC có thể gặp phải là đau cổ tay cấp tính hoặc mãn tính. Chuyện này cũng dễ hiểu, đơn giản vì chúng ta dành nhiều thời gian để sử dụng cổ tay trong khi chơi game (hoặc cả khi làm việc). Nói tới Đau cổ tay, có 3 kiểu:

• Đau cơ
• Đau gân
• Và ảnh hưởng đến các dây thần kinh xung quanh khu vực cổ tay

Chấn thương điểm kích hoạt liên quan đến một “nút thắt” cơ. Viêm gân là tình trạng gân bị viêm hoặc bị kích thích. Còn tình trạng chèn ép dây thần kinh, thường do một tình trạng khác gây ra, có thể dẫn đến tê hoặc ngứa ran. Đây là 3 kiểu nguyên nhân thường thấy trực tiếp dẫn đến thứ ta hay gọi là Đau cổ tay. Vậy, nếu phát hiện bị đau cổ tay thì nên làm gì? Hay cần biện pháp nào để phòng tránh nếu chưa bị? Nếu bạn đang bị đau cổ tay nghiêm trọng hoặc đau kéo dài, tốt nhất nên tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu. Nhưng nếu cảm giác khó chịu ở mức độ nhẹ hơn, việc thay đổi thói quen đôi khi cũng đủ để bạn cải thiện tình hình hoặc tránh được các cơn đau khó chịu hơn.

Xem lại tư thế và cách cầm chuột của mình

Tư thế cầm và cách cầm chuột là nguyên nhân đầu tiên gây ra tình trạng mỏi/ đau cổ tay thường thấy. Giờ bạn xem hình nhé. Ít ai nghĩ rằng mình đang cầm chuột ở tư thế vặn vẹo khó chịu như hình bên trái cả. Nhưng kỳ thực, có khi bạn đang làm vậy mà không nhận ra thôi. Nên, đôi lúc, hãy dừng chơi, dừng làm một chút, và nhìn vào cổ tay của mình. Bạn có đang giữ cổ tay thẳng như trong hình bên phải không? Nếu không, trước tiên hãy điều chỉnh cách ngồi để có tư thế cầm chuột tốt hơn. Sau đó, hãy xem lại loại chuột mình đang dùng. Bạn đã chọn chuột có form dáng phù hợp với cách cầm và kích cỡ thoải mái cho bàn tay chưa? Nếu chưa, cần cân nhắc đầu tư cho một con chuột mới phù hợp hơn. Tiếp theo, nghĩ đến việc dùng thêm miếng Lót chuột và grip tape. Hai món này có thể giúp tay bạn cầm chuột vững vàng, rê chuột trôi chảy hơn mà không bị trơn, trượt, vướng mắc. Từ đó tay có cơ hội cầm chuột đúng nhất theo ý muốn. Cũng cần điều chỉnh lại một chút khoảng cách giữa các thiết bị đang đặt trên góc chơi game. Nơi để chuột cần đủ rộng, đủ chiều cao và thoáng đãng để giúp tay thoải mái di chuột và tạo tư thế tốt nhất. Nguyên tắc tương tự cũng được áp dụng cho bàn phím.

3/ Kết hợp chuyển đổi tư thế ngồi thường xuyên và tập thể dục nhẹ trong khi chơi game

Theo Bác sĩ trị liệu vật lý Caitlin McGee, “tư thế tốt nhất của bạn là tư thế tiếp theo”. Ý là, dù bạn đang ngồi đúng tư thế được khuyên (giúp cổ, mắt và phần lưng không bị căng), nhưng nếu ngồi duy nhất một tư thế trong quá lâu cũng có thể gây đau cho nhiều phần cơ thể. Cách đúng là nên thay đổi tư thế ngồi thường xuyên, kết hợp đi lại nhẹ nhàng xung quanh, đứng dậy, rời hỏi máy đôi chút để cho cơ thể nghỉ ngơi, giãn gân giãn cốt. Đặc biệt, để đối phó và ngăn ngừa cơn đau, các chuyên gia cũng khuyến nghị các bài tập và giãn cơ cổ tay. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy các bài tập ngắn cho cổ tay trên Youtube, tập theo vài lần là có thể thuộc thứ tự. Quan trọng là thói quen kỷ luật và tuân theo sự đều đặn, chứ nếu chỉ làm vài lần thì cũng không có tác dụng gì.

4/ Các liệu pháp đi kèm khác

Điều chỉnh tư thế và cách bố trí bàn làm việc có thể hữu ích, nhưng nếu bạn muốn cải thiện hiệu suất chơi game lâu dài, ngủ đủ giấc và tập thể dục là hai việc vô cùng cần thiết.

** Đặc biệt tránh xa các loại nước tăng lực, cafe đậm, các loại thuốc tỉnh táo, fast food, bánh kẹo quá ngọt và cả nước ngọt, nếu bạn không muốn thành củ khoai tay, vừa đau tay mỏi gối, mỏi mắt lại vừa béo phì.

Cụ thể, liệu pháp căn bản nhưng cực kỳ hữu hiệu với mọi game thủ chuyên nghiệp hoặc không chuyên:

• Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng/ ngày trở lên)
• Ăn uống đúng giờ, đủ chất, các thành phần vitamin lành mạnh
• Không bao giờ để cơ thể thiếu nước
• Xen kẽ vận động nhẹ toàn thân giữa các phiên chơi
• Không quên các hoạt động ngoài trời khác ngoài thời gian chơi game ở nhà.
• Giữ vệ sinh, thường xuyên lau dọn chùi thiết bị trong góc chơi game.

Chúc bạn luôn vui khỏe, tươi tắn và nuôi dưỡng đam mê chơi game dài lâu.