Có lẽ rất ít người còn biết về trò chơi điện tử tên Missile Command phát hành năm 1980. Không chỉ là một trong những video đời đầu hạng sang thời đó, mà đây còn là tựa game “hút máu” game thù đời đầu. Không phải vì mua hàng trong game hay gì, mà bởi muốn chơi nó, bạn phải có trong tay một loại controller đặc biệt với một rolling ball lớn có khả năng di chuyển linh hoạt so với các trò chơi khác cùng thời. Trải qua hơn 4 thập kỷ trò chơi điện tử liên tục phát triển, công nghệ PC cũng phát triển vượt bậc như một dòng chảy song song. Để đến thời điểm hiện tại, chúng ta đã có rất nhiều lựa chọn thiết bị ngoại vi cho PC để chơi game PC. Về chuột máy tính nói riêng, có 2 lựa chọn chính là chuột rời và trackball. Bạn đã bao giờ nghĩ có ai đó hiện giờ vẫn dùng trackball để chơi game PC? Và liệu chơi game bằng trackball có gì khác với dùng chuột rời, có nên dùng trackball hay không? Mời bạn xem phần tiếp theo của bài viết. 
Như đã biết, chuột máy tính có từ những năm 1960. Cơ chế hoạt động thời sơ khai này khá đơn giản, dựa trên cơ khí với một quả banh để theo dõi chuyển động. Ngày nay hầu hết các chuột máy tính chuyển sang cơ chế quang học, dễ di chuyển, bền và chính xác hơn. Và trong mỗi dòng chuột lại có các biến thể có dây và không dây. Riêng chuột gaming chuyên dụng sẽ có thêm một vài tính năng dành cho gaming và các nút bổ sung hỗ trợ chơi game. Nếu được hỏi trackball có phù hợp để chơi game, đa phần mọi người sẽ trả lời: Trackball hợp với dân thiết kế hơn, như vẽ CAD chẳng hạn. Nhưng rất không phù hợp chơi game vì khó có thể phản ứng đủ nhanh, trackball cũng không giúp người chơi đủ kiểm soát tình hình diễn ra trong game. Trở lại thiết kế trackball trên các chuột cơ học xưa. Thực ra cơ chế dùng trackball để theo dõi chuyển động vốn đã có trước khi chuột máy tính ra đời, từ cuối Thế chiến thứ hai. Tuy nhiên vào thời đó, với độ phổ biến của máy tính còn ít thì trackball cũng không phổ biến giống như khái niệm chuột thời bây giờ. Trong khoảng thời gian còn hiện diện và là lựa chọn duy nhất, đã có rất nhiều biến thể trackball xuất hiện. Như loại trackball cơ học ban đầu, trackball có dây và không dây. Sau này còn có các thiết bị trackball nhỏ hơn sử dụng với ngón cái của người dùng hoặc trackball cỡ lớn dùng cho tất cả các ngón trên bàn tay. Các thiết kế trackball này tồn tại đến ngày nay, và vẫn còn một số gamer rất yêu thích cơ chế trackball này. Vì theo họ, trackball có một số ưu điểm mà chuột quang bình thường không hoặc rất ít có được. Các ưu điểm này bao gồm:
Ưu điểm trackball
Ưu điểm thứ nhất - Tốt cho công thái học và vị trí của chuột Trong đó trackball dùng với ngón tay, thì chuột sẽ dùng bằng cánh tay và cổ tay, cho nên phần bi xoay sẽ được vận hành chính xác hơn. Một ưu điểm khác của trackball là nó không chạm tới mép của mousepad, và vì vậy cũng không cần phải liên tục cân chỉnh lại vị trí của chuột trong quá trình dùng. Thành ra, với những người đang mắc phải hội chứng đau cổ tay, thiết kế bi xoay có thể giúp giảm đau và tránh chấn thương. Ưu điểm thứ hai - thấy thoải mái Sự thoải mái là một trong những lý do lớn khiến một số ít gamer chọn chơi game với chuột cơ trackball. Nhóm người dùng này cho rằng cầm chuột trackball và dùng, họ thấy thật sự rất thoải mái. Bàn tay được duỗi ra hết mức, tay ôm trọn mặt trên của chuột và khi di chuyển trackball họ cảm giác LÀM CHỦ ĐƯỢC MỌI THỨ trong tay mình. 
Tưởng tượng sự thoải mái khi dùng chuột trackball nhé. Ngón trỏ và ngón giữa sẽ đặt trên quả bóng trong khi ngón cái tự nhiên rơi vào nút chuột trái, nằm trong tầm với của bánh xe cuộn. Ngón tay thứ ba thì sẽ đặt trên nút chuột phải và ngón út sẽ nằm thoải mái trên một miếng nhựa trống ở một bên. Tất cả các ngón tay bạn bao bọc lấy mọi góc cạnh của chuột và ở trung tâm là một quả bi lăn cho phép điều hướng hoàn toàn nhân vật trong trò chơi. Ưu điểm thứ ba - chuột trackball thường có thiết kế cổ điển, ít các yếu tố gây phân tâm khi chơi game Lấy ví dụ chuột trackball của Microsoft nhé. Phần vỏ chuột xám, trackball màu đỏ tươi, không đèn RGB, không có dàn nút bấm cầu kỳ phức tạp. Chỉ đơn thuần tập trung vào di chuột với trackball. Từ thiết kế tới tính năng nó thực tế giản dị đến khác thường. Sau này Elecom, Kensington, Logitech đã lấy cảm hứng từ các mẫu chuột trackball Microsoft này để tạo ra vài dòng trackball có kiểu dáng nhu mì, thời trang hơn. Tuy nhiên, điểm chung vẫn là sự tối giản và thiết kế cổ điển, ít gây phân tâm cho người chơi. Ưu điểm thứ tư - chuột trackball khi chơi game không cần đến một bề mặt lót chuột hoàn hảo Với trackball, bạn có thể đặt con chuột của mình ở bất kỳ đâu mà vẫn chơi game được, miễn là bề mặt đó ổn định. Như trên giường, trên đùi thậm chí là trên người một con mèo đang ngủ. Vì khả năng thích nghi tốt này, chuột trackball dù đã không còn là lựa chọn duy nhất trên thị trường chuột hiện đại, vẫn luôn có chỗ đứng riêng với một nhóm người dùng. Các mẫu chuột trackball đã từng có mặt trong quá khứ 
Khuyết điểm của chơi gaming với trackball
1/ Tốc độ và độ chính xác của trackball thấp hơn chuột Đã có một số nghiên cứu diễn ra cho thấy với cùng một người chơi trung lập và cùng một trò chơi, cùng cấp độ, với trackball cứ khoảng 12-13 lần bấm thì có 1-2 lần bấm nhầm. Còn với chuột, cùng thời gian, bấm được khoảng 16-17 lần và chỉ có 0-1 lần bấm nhầm. Như vậy cả về tốc độ bấm lẫn độ chính xác, chuột có ưu thế hơn hẳn. Điều này là cực kỳ trọng khi chơi game, nhất là game hành động tốc độ cao. Bỏ qua thực nghiệm, chỉ xét về thực tế lý thuyết. Có thể thấy, chuột sẽ đi được khoảng cách xa hơn trong thời gian ngắn và chính xác hơn. Bạn có thể thử ngay trên chính con chuột gaming đang dùng của mình với chuột trackball của người thiết kế. Vì vậy, cả về thí nghiệm lẫn thực tế, chuột có lợi thế về tốc độ lẫn sự chính xác khi chơi game PC. Đây cũng là lý do chính khiến đa phần các game thủ ngày nay đều dùng chuột quang gaming thay vì chuột trackball. 2/ Chuột trackball chơi game được, xịn mịn, thật ra giá không hề rẻ Khởi đầu từ 1 triệu trở lên, thậm chí lên đến mười mấy triệu, chuột trackball có thiết kế công thái học với tính năng căn bản có thể dùng để chơi game, trên thực tế, giá không hề rẻ. Nên nếu ai đó đang muốn tìm một lựa chọn gaming mouse trung bình, với cảm giác thân quen, dáng vẻ bình thường, hẳn chuột trackball không phải thứ nằm trong danh sách suy nghĩ. 3/ Chuột trackball thường sẽ cần không gian bàn chơi game lớn hơn Điều này dĩ nhiên. Vì thiết kế trackball với phần bi lăn, dù nằm bất kỳ đâu trên thân chuột, đều sẽ khiến chuột có kích cỡ to hơn hẳn so với chuột quang bình thường. Và để di chuột thoải mái, đặt tay thoải mái, bạn sẽ cần có một bàn di chuột cỡ lớn, đặt trên một chiếc bàn làm việc/ chơi game kích cỡ trung bình trở lên, không thể quá nhỏ hay ọp ẹp được. Hơn nữa, chuột trackball thường có trọng lượng khá nặng, vì có chứa cả phần trackball, đặc biệt nặng nếu đem so với các dòng chuột quang ultralight hiện giờ (chỉ vỏn vẹn ba mươi mấy gram). Nếu bạn thích cầm chuột nhẹ nhàng, bay bổng như không vướng bận gì, chuột trackball hẳn không phải là lựa chọn hợp lý.
Vậy ai, khi nào sẽ dùng chuột trackball để chơi game?
Chỉ nên dùng trackball chơi game trong các trường hợp sau: 1/ Bạn đã quen dùng chuột trackball và chuột đang xài hoàn toàn đủ tính năng chơi game, và bạn cũng không muốn chuyển đổi qua lại hai dòng chuột khác hẳn nhau khi làm việc và chơi game 2/ Bạn muốn có cảm giác cổ điển cho góc chơi game của mình bằng cách đặt một con chuột trackball kiểu cũ lên trên đó. 3/ Bạn biết dùng chuột trackball và biết rõ mình muốn dùng nó vào mục đích gì. Và nó thật sự khiến bạn thoải mái, tập trung hơn vào công việc lẫn chơi game. Bạn nghĩ sao về việc dùng thử chuột trackball để chơi game? Nếu là bạn, bạn sẽ dùng chứ hay vẫn quay về với chuột quang thuần túy?