Có ai như mình thắc mắc Stabilizer là gì không?

Có ai như mình thắc mắc Stabilizer là gì không?

• Cập nhật: • Tác giả: user
Kinh nghiệm sử dụng Switch

Ai dùng phím cơ một thời gian và có tìm hiểu qua về vài thông tin thì đều chạm mắt từ “Stabilizer”. Vậy đó là gì và có chức năng thế nào trong bàn phím cơ ta đang dùng?

Stabilizer - Stabs

“Stabilizer”, hay còn gọi là thanh cân bằng phím (gọi tắt là “stabs”). Là bộ phận dùng bên dưới các phím có chiều dài trên 1.75unit, để giúp ngăn phím lung lay khi được nhấn trực tiếp hoặc khi người dùng nhấn các phím xung quanh gần đó. Stabs cũng có tác dụng nối kết keycap lớn với switch bên dưới đó một cách chắc chắn và chính xác nhất. Nếu không có các stabs, thì anh em sẽ gặp tình trạng lắc lư, chao đảo và hiển thị không chính xác khi bấm các phím có cỡ lớn trên bàn phím cơ. Thông thường các phím sẽ cần đến stabs gồm: Shift, Enter, Space, Back, Return, phím dấu cộng… Tùy vào kích thước, hình dạng các phím lớn này mà kiểu thanh cân bằng cũng khác nhau để phù hợp. Cụ thể với từng size bàn phím cơ, số lượng và loại stabs cũng sẽ khác nhau:

1/ Với bàn phím cơ cỡ 60% hoặc TKL kinh điển thì sẽ có stabs ở các phím:

Các phím modifiers

  • Left shift key (2.25u) — dùng một stab 2u
  • Backspace (2u) — dùng một stab 2u
  • Enter/Return key (2.25u) — dùng một stab 2u
  • Right shift key (2.75u) — dùng một stab 2u

Phím Spacebar

  • Spacebar (6.25u) — dùng stab loại 6.25u; hoặc
  • Spacebar (7u) — sẽ dùng stab loại 7u

Như vậy tổng số stabs dùng cho cỡ 60% hoặc TKL sẽ là:

  • Bốn 2u stabilizers
  • Một spacebar stabilizer (6.25u hoặc 7u, tùy loại layout đang dùng)

2/ Ở bàn phím số numpad

  • Phím số 0 (2u) — dùng một stab 2u
  • Phím dấu cộng (+) (2u) — dùng một stab 2u
  • Phím Enter/ Return (2u) — dùng một stab 2u

Theo cách tính tương tự, thì đây là danh sách số stabs cần cho các cỡ bàn phím cơ đang có và các kiểu bàn phím customized nổi tiếng trong giới:

  • Full-size (100%) — 7x 2u stabs + 1x 6.25u/7u stab
  • TKL (Tenkeyless) — 4x 2u stabs + 1x 6.25u/7u stab
  • 60% — 4x 2u stabs + 1x 6.25u/7u stab
  • MiniVan — 2x 2u stabs
  • CandyBar — 4x 2u stabs + 1x 6.25u stab tùy vào cách layout
  • SP-111 — 9x 2u stabs tùy layout
  • M0LLY — 7x 2u stabs + 1x 6.25u/7u stab
  • Godspeed75 — 3x 2u stabs + 1x 6.25/7u stab
  • TKC1800 — 5x 2u stabs + 1x 6.25/7u stab

Stabs gắn kết với keycap và switch thế nào

Các thanh cân bằng phím này có thể gắn kết vào bàn phím bằng hai cách sau:

  • Stab kiểu PCB-mounted: sẽ được kẹp (clamp onto) hoặc vặn (screw into) vào PCB. Trong đó kiểu vặn sẽ gắn chặt hơn so với kẹp.
  • Stab kiểu Plate-mounted: nghĩa là stab sẽ được gắn trực tiếp và phần plate của bàn phím.

!(https://cdn.shopify.com/s/files/1/0490/7329/products/zeal1.jpg?v=1471914411) PCB-mounted-stabs\

Có bao nhiêu kiểu thiết kế thanh cân bằng?

Qua các thời kỳ bàn phím cơ, thanh cân bằng cũng lần lượt có các thiết kế khác nhau với cùng một mục đích dùng: 1/ Wire stabs: đây là kiểu thiết kế phổ biến nhất. Sẽ có một dây cứng chạy từ đầu này đến đầu kia, kết nối với keycap ở hai đầu và và với plate hoặc PCB. Kiểu này vừa giúp cho keycap di chuyển đúng theo chiều dọc mà còn giữ keycap luôn ở trạng thái chiều cao chuẩn như bàn đầu khi xuất xưởng. Cách làm này cũng chính là nền tảng cho các stabs nổi tiếng sau này như Cherry, Costar, SMK… ! Thanh ổn định wire\ 2/ Dummy switch: đây là kiểu tạo ra một công tắc giả, kết hợp với switch đang có trên bàn phím để cùng ổn định vị trí cho toàn keycap. Cách làm này giúp cho phím khi nhấn có cảm giác nhẹ hơn switch gốc, và hiện đang được áp dụng cho một số bàn phím dùng switch Hall-effect. 3/ Guide shaft (trục dẫn hướng): Một số brand bàn phím cơ thời kỳ trước như Alps và Fujitsu thường dùng các trục dẫn hướng để ổn định phím lớn trên keyboard của mình. Trong keycap, một miếng nhựa được chèn vào, trong miếng nhựa có mang theo một trục dẫn hướng. Nghe có vẻ phức tạp nhưng hiệu quả thì lại lúc được lúc không. Ví dụ như bàn phím Fujitsu FKB4700 có chất lượng ổn định cực kém nhưng trên IBM Model M keyboard thì kiểu này lại cực kỳ tốt. ! Ổn định phím kiểu Guide shaft\

Có bao nhiêu brand Stabs nổi tiếng hiện nay?

Quay trở lại thời kỳ trước một chút, ta có thanh ổn định của IBM trước đây là theo kiểu Wire, sau đó là chuyển sang kiểu barrel insert ! Stabs của Model M hồi trước\ ! Model M sau này chuyển sang thanh ổn định kiểu khác chút\

Tiếp bước của IBM và Fujisu, ở hiện tại, ta có 3 brands stabs đang được tin dùng nhất là Cherry, Costar và SMK.

Cherry Stabilizers

Cherry thì ai cũng biết, đã quá nổi tiếng với dòng switch MX huyền thoại. Ngoài cái đó ra thì Cherry còn ra hàng loạt những sản phẩm uy tín khác như bàn phím cơ, thanh ổn định. Cherry stabilizer có ưu điểm lớn nhất là rất dễ thay thế keycap, luôn có chất lượng cực kỳ ổn định, cân luôn cả những bộ keycap dày nhất, không hề gì. Chỉ một cái làm nhiều người không thích là các thanh cân bằng của Cherry tại sao mà luôn có thiết kế với các ngàm để ngăn stabilizer chạm đến mạch PCB. Vẫn biết ý tốt ban đầu chính là để bảo vệt phần PCB của bàn phím. Nhưng các ngàm này lại là nguyên nhân làm giảm hành trình phím và làm thay đổi âm thanh khi chạm đáy. Nếu anh em không chấp nhất đoạn 0.5mm hành trình phím và âm thanh bottom out hơi khác thì Cherry Stabilizers sẽ luôn là lựa chọn tốt nhất cho mọi bàn phím cơ. Còn nếu vẫn muốn xài mà không muốn bị khó chịu thì có thể khéo léo cắt bỏ các ngàm không cần thiết ấy đi. Một số hãng bàn phím cơ nổi tiếng đang dùng Cherry stabilizer là Corsair, Steelseries,… !(https://ucarecdn.com/6eee1266-e1f5-4624-914a-75f6b9302a73~1/nth/0/-/format/auto/-/quality/lighter/) Cherry Stabilizer có cả kiểu Plate-mounted và PCB-mounted cho người dùng tùy chọn dễ dàng. Ngoài ra còn có thêm dòng Cherry ML Stabilizer có thiết kế rất giống với kiểu Wired Stabs hồi xưa. Cherry Stabilizer kiểu plate-mouted và các thành phần khi nhìn từ các hướng khác nhau !(https://img.banphimco.com/cdn-cgi/image/width=800,quality=85,format=auto/uploads/2016/09/ban-phim-co-cherry-stabilizer-1024x768.jpg) ! Còn đây là Cherry ML, thanh cân bằng dạng kẹp vào Plate trên bàn phím Cherry ML keyboard\

Costar Stabilizers

!(https://img.banphimco.com/cdn-cgi/image/width=800,quality=85,format=auto/uploads/2016/09/ban-phim-co-costar-stabilizer-1024x768.jpg) Costa Stabilizer là sản phẩm thanh cân bằng của Costar electronics. Costar Stab có thiết kế gồm hai phần: thanh thép đính trên board và 2 chân gắn vào hai đầu keycap. Ngược lại với Cherry Stab, toàn bộ Costar Stabs đều cho cảm giác gõ rất tốt, phím ổn định cao, nhấn hết hành trình cũng không thấy gì khác switch gốc khi chưa có stab. Nói chung cực kỳ ổn. Nhưng lại có một bất tiện khác khiến nhiều người hơi ngại dùng chính là việc thay keycap với Costar stabs khá khó khăn, nếu không muốn nói là đổ mồ hôi hột. Với Cherry Stabs thì muốn thay keycap là chỉ việc nhổ lên ấn xuống là xong. Thì ở đây Costar phải qua nhiều công đoạn hơn. Các hãng bàn phím cơ hiện đang sử dụng Costar stabilizer là Filco, WASD, Razer…

SMK Stabilizers

Tuy không nổi tiếng bằng hai cái tên ở trên, nhưng SMK cũng có được dấu ấn riêng cho mình với dòng Stab kiểu Insert rất khác biệt. Các thanh cân bằng phím của SMK hoạt động theo cơ chế “chèo vào bằng cách trượt trên plate” chứ không phải gắn vào như bình thường. SMK stabs thường được dùng cho các kiểu bàn phím cơ tự ráp (custom keyboard) còn các thương hiệu thông dụng thì hầu như không thấy.

Topre Stabilizers

Đồ của Topre rất lạ, làm ra chỉ để dùng mình ên, không chung đụng với ai, cả phần thanh cân bằng phím cũng vậy. Topre, hãng điện tử nổi tiếng với dòng switch điện dung Topre và bàn phím cơ Realforce, đã làm cho riêng mình các thanh cân bằng phím kiểu wire có thiết kế khác hẳn với các bàn phím thông thường (như hình). Và tất nhiên nó cũng chí tương thích với các bàn phím đang dùng switch Topre mà thôi. Hy vọng những thông tin trong bài viết này có thể giúp anh em hiểu rõ hơn và Stabilizer trên bàn phím cơ. Biết đâu còn có thể giúp các bác tham khảo khi muốn tự build bàn phím cơ cho mình.