
Cảm giác gõ trên bàn phím cơ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào - P1
Nhắc đến bàn phím cơ là phải nhắc tới cảm giác gõ. Nếu không có cảm giác gõ thật sự khác biệt, thật sự thoải mái góp phần tạo nên tốc độ, độ nẩy, độ bật phím đặc trưng thì không phải là bàn phím cơ rồi. Vậy có bao giờ anh em thắc mắc cảm giác gõ “đã tay” trên chiếc bàn phím đang bầu bạn với mình mỗi ngày ấy đến từ đâu, và điều gì có thể làm cho cảm giác gõ khác nhau qua từng loại bàn phím?
Điều gì đã tạo nên cảm giác gõ khác nhau cho từng chiếc bàn phím cơ?
Yếu tố đầu tiên: cảm giác gõ tạo ra nhiều nhất bởi loại switch đang dùng cho bàn phím cơ
Nếu đã đi vào thế giới bàn phím cơ thì ai cũng biết switch chính là trái tim, là linh hồn của mỗi chiếc bàn phím. Tùy vào loại switch mà cảm giác gõ mang lại cũng sẽ khác nhau. Đi sâu vào chi tiết thì chính hai yếu tố sau đây của switch sẽ ảnh hưởng nhiều đến cảm giác của người dùng khi bấm phím:
1/ Điểm truyền động
Là điểm mà tại đó ký tự bấm được nhận tín hiệu. Điểm truyền động có thể ở đâu đó đoạn giữa hay là điểm cuối của toàn hành trình phím. Nếu điểm truyền động càng ngắn thì phím càng nhạy, bạn chưa bấm xuống hết phím thì máy đã nhận ký tự xong rồi. Và ngược lại điểm truyền động càng lớn thì phím càng cần ấn sâu hơn, cũng tương đương là cần nhiều lực bấm hơn. Điểm truyền động thường tỉ lệ thuận với lực truyền động, nên đôi khi người ta cũng xem xét thông số của lực truyền động để nhận xét về độ nhạy phím.
2/ Độ khấc giữa hành trình
Mỗi loại switch sẽ có cấu tạo bên trong khác nhau một chút. Và những thay đổi dù nhỏ đó cũng đã tạo ra những đặc tính khác nhau. Trong đó nổi bật nhất là ba dạng switch:
- Tacticle switch: có độ khấc nhẹ —> Cảm giác gõ sẽ hơi nặng tay vì có lực cản gây ra trong quá trình tạo điểm khấc khi bấm phím
- Tacticle clicky switch: có độ khấc rõ ràng nhất -> Cảm giác gõ nặng tay nhất vì lựa cản là lớn nhất trong quá trình tạo khấc
- Linear switch: không có độ khấc -> Cảm giác gõ trơn mượt mịn màng và rất nhẹ tay vì không có độ khấc ở giữa quá trình
Độ khấc này tạo ra do cấu tạo hơi phức tạp hơn một chút của các switch Tacticle và đặc biệt là Clicky tacticle: một thanh trượt màu xanh và một lưỡi gà màu trắng. Khi đạt đến điểm truyền động, lưỡi gà được đẩy xuống dưới cùng của switch. Sự va chạm giữa lưỡi gà và phần đáy của switch tạo nên độ khấc đặc trưng và kèm âm thanh click click rất riêng.
3/ Tổng hành trình của phím
Là toàn chiều dài thanh trượt sẽ đi qua trong switch khi phím được ấn xuống. Nôm na có thể hiểu là giống như chiều cao của phím khi bấm xuống hết mức vậy (nhưng không hoàn toàn thế vì tổng hành trình muốn nói tới phần di chuyển của thanh trượt phía trong switch). Switch có tổng hành trình phím dài thì sẽ có độ bật ít hơn các switch có tổng hành trình ngắn. Với loại linear hoặc tacticle không kèm clicky thì tổng hành trình ít có ý nghĩa hơn vì điểm truyền động (là nơi tín hiệu được nhận) nằn đâu đó ở giữa hành trình này. Cho nên các switch linear và tacticle có độ nhạy phím cao hơn, phím nhận tín hiệu nhanh và bật lại cũng nhanh.
Yếu tố thứ hai ảnh hưởng tới cảm giác gõ: chất liệu và profile keycap
Keycap chính là các phím ký tự nằm trên bàn phím cơ. Nếu cho rằng switch là trái tim của mỗi bàn phím thì keycap chính là phần da thịt bên ngoài. Cả trái tim và da thịt đều tạo nên cơ thể, chính là cảm giác gõ. Keycap với cấu trúc hình dạng, chiều cao và chất liệu khác nhau sẽ đều góp phần làm cho cảm giác gõ khác nhau.
1/ Profile keycap
Profile keycap là độ cao và độ nghiêng của keycaps. Mỗi hảng bàn phím cơ sẽ có một profile keycap cho riêng mình. Lý do của sự khác biệt này là vì mỗi thương hiệu sẽ có một tiêu chí và một định hướng khác nhau về keycap để mang lại sự thoải mái nhất cho người dùng. Đó còn là thiết kế mang tính thẩm mỹ mà mỗi chiếc bàn phím cơ luôn hướng tới. Các profile keycap thông dụng hiện nay là: SA, DSA, OEM, Cherry (và một số loại nhỏ khác có tỉ lệ dùng thấp hơn)
- OEM (Original Equipment Manufaturer): là profile keycap thông dụng nhất hiện nay. Hầu hết các hãng đều dùng profile OEM cho những chiếc bàn phím cơ kinh điển của hãng mình. Có thể kể ra vài cái tên tiêu biểu trong làng Filco, Das, Corsair, Razer,… OEM profile có đặc điểm là keycap có độ nghiêng hợp lý, độ cao vừa phải, bề mặt lõm nhẹ ôm vừa các ngón tay để người dùng dễ làm quen với phím. Nhưng cũng chính vì độ phổ biến phổ thông của mình là OEM thường được xem là chỉ dùng cho lính mới và gõ an toàn.
- SA profile: SA trước đây chỉ được sản xuất bởi hãng SP, sau khi hết độc quyền thì hàng loạt các hãng keycap Trung Quốc cũng đã làm ra hàng loạt keycap kiểu SA này. Đặc điểm của nó chính là các đường cong mềm mại, keycap cao, các hàng sắp xếp lạ mắt, vừa mang tính thẩm mỹ vừa có được cảm giác thoải mái khi gõ. Nhược điểm nằm ở chính độ cao thú vị kia, nó đồng thời cũng sẽ gây ra cảm giác mỏi tay nhanh hơn những profile khác.
- DSA profile: cũng là một kiểu keycap sản xuất độc quyền trước tiên bởi SP, sau đó là các hãng khác. Trái ngược với SA, DSA profile cho ra các keycap thấp, không cao lên, và tất cả các hàng đều bằng nhau, bề mặt keycap rộng và lõm vào giữa. Chính vì vậy nó sẽ cho cảm giác khỏe khoắn bền bỉ hơn khi gõ máy lâu, ít mỏi tay và vai, nhưng nhiều người cho rằng cảm giác gõ không đã tay như các profile còn lại, cảm giác ít “bàn phím cơ” hơn.
- Cherry profile: Cherry thiết kế ra profile này để dành riêng cho các sản phẩm bàn phím cơ của hãng. Keycap dạng này có chiều cao thấp, các hàng cuối có độ nghiêng lớn và bề mặt keycap phẳng không lõm hay lồi. Keycap Cherry có độ thẩm mỹ cao, khá lạ mắt và cảm giác gõ thoải mái nhẹ nhàng.
(Còn tiếp Phần 2)