Banphimco đã chia sẻ với anh em cũng một vài bài viết về việc tự build bàn phím cơ, cách để chọn lựa, gắn kết các thành phần lại với nhau như thế nào đặc biệt nói nhiều về switch, keycap, PCB. Nhưng đúng là chưa bao giờ nói chi tiết về khâu hoàn thiện cuối cùng của một bàn phím, đó là bước modify case và plate.

Bàn phím cơ có thể gọi là một loại “nhạc cụ dạng gõ”

Tương tự như làm việc với switch và các bộ ổn định stabilizers, việc chọn mua một chiếc case lý tưởng bằng chất liệu phù hợp cũng tốn khá nhiều công sức để tìm hiểu và chắt lọc. Hầu hết các phần “cứng” của bàn phím đều là dạng rỗng (điển hình nhất là plate, case), nhưng chính cách chúng ta kết nối chúng lại với nhau thành một khối hoàn chỉnh sẽ ảnh hưởng nhiều đến âm thanh tạo cuối cùng của bàn phím. Và nếu có bước vào thế giới của bàn phím cơ custom thì sẽ biết: một trong những nguồn cảm hứng bất tận của dân chơi có trình chính là tạo ra những kiểu âm thanh khác nhau trên những chiếc bàn phím cơ. Họ không chỉ làm ra bàn phím để gõ, mà đã tạo ra một loại “nhạc cụ gõ” đúng nghĩa :) Và yếu tố “âm thanh” càng trở nên quan trọng hơn nhiều trên các bàn phím cơ đắt tiền có vỏ kim loại phay CNC. Kiểu bàn phím cao cấp và hiếm có này thường tạo ra âm thanh trong vắt với âm vưc rất cao, cao hơn nhiều so với các chất liệu thường thấy trên thị trường. Nên nếu sau khi build xong không có kèm theo những xử lý phù hợp thì khi gõ sẽ cảm thấy rất rỗng và hơi trống vắng mặc dù chất liệu làm ra là rất đắt tiền và cảm giác gõ thì không gì có thể so bì kịp. Nói tóm lại là bài này đề cập tới những hướng giải quyết âm thanh để hoàn thiện bàn phím custom.

Cần chuẩn bị gì?

Mục đích của điều chỉnh plate và case khá đơn giản. Làm sao để cuối cùng thành phẩm làm ra có đủ vật liệu bên trong để hấp thụ âm thanh và rung động truyền qua tốt. Tương ứng, anh em sẽ cần tới một số vật dụng sau:

1/ Vật liệu hãm âm (sound-dampening material)

Vật liệu hãm âm có nhiều dạng khác nhau làm từ foam, cao su hoặc nhựa dẻo. Loại gợi ý dùng trong bài này là EVA foam, không hề đắt chút nào và có thể dễ dàng mua ở các cửa hàng vật liệu thủ công. Ta sẽ cần ít nhất vài tấm có kích thước bằng với bàn phím đang build, độ dày 1mm và 2mm. Cần số lượng hơn một vì sau này chúng ta sẽ cần ghép các tấm này lại với nhau cho tới khi đạt được độ âm đúng ý. Nếu muốn tốt hơn nữa có thể dùng các tấm cao su (rubber sheet). Hoặc ai chịu chơi hơn thì có thể tìm vật liệu siêu cao cấp có tên Sorbothane (Mỹ), cái này thường dùng trong NASA, nói vậy thôi anh em đủ hiểu độ tiêu tiền của em nó thế nào rồi.

2/ Dụng cụ cắt có độ sắt bén cao

Thật ra dụng cụ tốt nhất chính là dao cắt giấy. Lưỡi càng sắc thì làm càng nhanh và chính xác. Kéo hay máy cắt giấy cũng ok nhưng sẽ bất tiện nếu đi vào các chi tiết nhỏ. Nói chung thích và thoải mái khi dùng cái này thì dùng thôi, không có chuẩn gì anh em ạ.

3/ Dụng cụ đo

Dùng thước thẳng hay thước dây đều được, nhưng chuẩn và dễ dùng nhất chính là digital hoặc dial calipers. Sau này nó có thể giúp mình luồn sâu vào các khe 3D của vật liệu để đo đạc các chi tiết nhỏ bên trong. Thước và thước dây thì rất khó để làm.

4/ Và các dụng cụ nho nhỏ căn bản khác gồm:

• Bộ dụng cụ hàn
• Bộ đục lỗ (có thì càng tiện, không có cũng được)
• Băng keo hai mặt mỏng
• Bút chì và các công cụ đánh dấu như giấy, vải…

Cách giảm âm thủ công cho plate bàn phím cơ

Âm thanh của bàn phím xuất hiện cùng với tác động gõ phím, bắt nguồn từ lực bàn tay truyền xuống keycap đi xuống switch và truyền xuống các thành phần tiếp theo bên dưới. Suốt quãng đường đó, âm thanh ngoài gốc gác là từ keycap và switch ra, sẽ còn bị khuếch tán thêm bởi một số thứ, nhưng nhiều nhất và “nặng ký” nhất là “chiếc buồng trống khổng lồ” tạo thành giữa khoảng cách 3,5mm giữa Plate và PCB. Để đảm bảo âm thanh cuối cùng phát ra chính xác và ít bị méo mó nhất, nhiệm vụ của chúng ta là phải điền đầy căn phòng trống này bằng các vật liệu truyền dẫn rung động. Chính đặc tính chống rung của các vật liệu này sẽ ngăn Plate gây ra tiếng ồn của riêng nó để không làm biến dạng âm thanh vốn có của hành động gõ phím ban đầu. Chúng ta sẽ làm gì để đạt được mục đích cuối cùng này?

Bước 1 - Đo case của bàn phím

Ta sẽ bắt đầu bằng việc đo kích thước của case không phải là plate. Vì cuối cùng mình sẽ dùng các vật liệu giảm âm để che đi phần plate làm ra một khối kín khí với phần case. Làm theo cách này thì sẽ giảm được đáng kể tiếng ồn bên trong rò rỉ ra ngoài case bàn phím.

Bước 2 - Đo các vật liệu giảm âm đã chuẩn bị sẵn

Khoảng trống mà chúng ta phải điền đầy với vật liệu giảm âm là 3.5mm maximum. Vì chất liệu ban đầu mình sẽ dùng trong hướng dẫn này là EVA foam, với các kích cỡ chuẩn là 1mm, 2mm, 3mm, và 5mm, nên mình sẽ cần dùng hai tấm: hai tấm 2mm hoặc một 1mm kết hợp với một 3mm. Nghĩa là dôi ra 0,5mm so với khoảng trống đang có, việc làm dư ra một chút này để tăng cường thêm khả năng giảm chấn cho bàn phím, và cũng phòng hờ độ hao hụt theo thời gian. Anh em sẽ cần dùng keo dán hoặc keo dạng bọt để ghép hai tấm vật liệu giảm âm lại với nhau. Cần dán kỹ, khéo léo một chút để không có khoảng hở và chông chênh nào, vì nó sẽ ảnh hưởng tới khâu cắt ghép và đưa vào hệ thống.

Bước 3- Dùng plate làm khuôn để cắt tấm vật liệu

Đặt plate lên mặt bàn, căn theo kích thước và các góc cạnh của plate để cắt vật liệu theo đường tương ứng. Cẩn thận với các chi tiết bên trong của plate, chỉ cần một sai sót nhỏ có thể dẫn đến nhiều phiền toái về sau.

Bước 4 - Cắt theo các đường viền đã vẽ ra

Dùng dụng cụ cắt đã chuẩn bị sẵn đi theo đường viền trên mặt vật liệu và đục cắt để tạo thành hình dạng giống y plate làm mẫu.

Bước 5 - Cắt tỉa lại lần nữa

Nên nhớ là bàn phím còn có các stabilizers, nên cắt tỉa bớt một số chi tiết cho các phím lớn để vừa chỗ cho cả bộ ổn định khi gắn vào nhé.

Bước 6 - Cuối cùng là hoàn thiện cụm PCB và Plate

Sau khi đã hoàn tất xong phần cắt tỉa rồi thì ráp cả hệ thống vào với nhau thôi. Riêng với phần switch thì phải dùng tới bộ công cụ hàn như đã đề cập trong bài tự build bàn phím cơ custom.

Xử lý âm thanh cho phần case bàn phím

Để có chất âm hoàn hảo và chính xác nhất với bản chất của switch thì ngoài việc xử lý âm của plate, anh em còn cần xử lý luôn phần âm của case. Bằng cách đơn giản là thêm một miếng đệm EVA vào mặt trong của case. Cách làm tương tự như các bước vừa kể trên nhưng tất nhiên đơn giản hơn nhiều vì case chỉ là một khối thống nhất, không có các hình dạng die-cut bên trong phức tạp như Plate. Cứ đi theo đường viền chu vì của case và cắt ra phần chất liệu tương ứng, đặt vào mặt trong là xong. Chú ý là các bàn phím khác nhau sẽ có hình dáng và kiểu kết cấu khác nhau, chứ không hoàn toàn là một chuẩn. Cụ thể các bước làm như sau:

Bước 1 - Xác định khoảng cách

Cần đo khoảng cách giữa case và PCB, đơn giản bằng cách lấy chiều cao các trụ gắn PCB trừ đi chiều cao của điểm cao nhất nhô ra khỏi đáy của PCB. Trong trường hợp mẫu của bài này thì PCB gắn ở chiều cao 3,2mm và phần cao nhất nhô ra là 1mm. Cho nên mình sẽ dùng tấm vật liệu EVA foam có độ dày 2mm là được. Các kiểu case mouting khác cũng dùng cách tính tương tự. Con số cuối cùng ra có thể lẻ, nếu số lẻ trên 0.5 thì làm tròn 1 luôn, chỗ dư ra của foam EVA sẽ dùng để tăng cường giảm rung động, còn dưới 0.5 thì bỏ qua cũng được.

Bước 2 - Ghép tấm vật liệu (nếu cần) và cắt theo đường viền của case

Lưu ý với tray-mouting thì cần đục lỗ cho các trụ lắp. Các vị trí của USB cũng cần được đo đạc để cắt tỉa cho khớp

Bước 3 - Cuối cùng là nếu còn thấy bất cứ thành phần hay chi tiết nào còn chỗ trống thì cứ tiếp tục lắp đầy theo cách tương tự như trên.

Lưu ý với các kiểu mounting khác nhau thì cũng cần một vài điểm chừa trống để các mấu nối không bị ảnh hưởng khi lắp vào. Thế là xong. Giờ chỉ việc ráp toàn bộ bàn phím vào. Âm thanh mà bạn nghe được từ việc gõ phím bây giờ sẽ là thứ âm thanh gần như hoàn hảo và original nhất tương ứng với loại switch và loại keycap mà bàn phím đang sở hữu. Chịu khó một tí nhưng đổi lại tự vượt qua chính mình và tự vượt qua những giới hạn mới hơn của bàn phím custom. https://www.maketecheasier.com/modify-keyboard-case-plate-to-perfection/