Rất nhiều bạn, khi mới bắt đầu tìm hiểu về bàn phím cơ, và ngay cả những người đang dùng bàn phím cơ nhưng chưa có dịp tự chiêm nghiệm, đều có cùng thắc mắc: Không biết bàn phím cơ có ồn không? Và việc mình dùng bàn phím cơ có làm ảnh hưởng tới người xung quanh. Bài chia sẻ sau đây sẽ tiết lộ với bạn sự thật về vấn đề này.
Bàn phím cơ – Ồn nhưng thích
Dù có nhiều ý kiến cho rằng gõ trên một bàn phím cơ có thể gây ồn, cho bản thân và người xung quanh, nhưng nhiều người dùng thừa nhận bàn phím cơ đúng là thứ gây nghiện. Họ thật sự thích thú với cả âm thanh kia và cảm giác phản hồi rõ ràng khi bấm vào từng phím.
Như chúng ta đã biết bàn phím cơ có cấu tạo khác hoàn toàn với bàn phím thường. Bàn phím thường (phím màng), thì bên dưới các phím là một màng cao su, đóng vai trò nhận và truyền tín hiệu với bảng mạch bên dưới. Còn với bàn phím cơ, dưới từng phím là một switch riêng lẻ (hoạt động trên cơ chế cơ học hoặc điện dung hoặc từ tính hay quang học tùy loại switch). Nhờ vậy, cảm giác gõ, trải nghiệm dùng phím và cả âm thanh phát ra khi gõ đều phụ thuộc hoàn toàn vào loại switch đang dùng bên dưới.
Loại switch nào ít tiếng ồn nhất?
Nếu xét về tiếng ồn, theo kinh nghiệm cá nhân mình, switch điện dung điển hình là Realforce, là êm ái nhất. Mình đã từng thử một vài chiếc bàn phím cơ cũng của Realforce làm ra, và dùng switch Realforce bên dưới. Đứa con nhỏ 1 tuổi nằm ngủ kế bên không bị thức dù mình đang làm việc lúc đó là 4h sáng. Nhiêu đó đủ để bạn hình dung ra được độ mềm mượt và êm ái, không tạo ra tiếng ồn của loại switch điện dung này.
Nhưng switch điện dung lại đắt đỏ và khá hiếm trong giới. Phổ biến nhất cho tới nay vẫn là switch cơ học. Nên trong phạm vi bài chia sẻ này, mình sẽ tập trung nói về switch cơ học cùng các kiểu tiếng ồn mà nó gây ra.
Switch cơ học, có thể đến từ nhiều thương hiệu khác nhau, nhưng tựu trung thuộc một trong 3 nhóm sau:
1/ Clickly switch – là loại switch căn bản nhất, đi kèm với cảm giác gõ khấc mạnh, phản hồi rõ ràng và tiếng ồn click clack đặc trưng, cảm giác tương tự gõ trên máy đánh chữ thời xưa.
2/ Linear swtich – loại switch này có thiết kế lò xo trong mềm mại hơn, cho cảm giác gõ trơn mượt, không có khấc, ít tạo ra tiếng ồn, phản hồi nhanh.
3/ Tactile switch – dung hòa giữa clicky và linear. Có độ khấc nhẹ, có tiếng ồn nhẹ, nhưng không quá giòn tan, ồn ào như clicky cũng không quá trơn mượt về cảm giác gõ như linear. Loại này thường được các bạn làm văn phòng ưa chuộng.
Về lý thuyết là vậy, nhưng đâu là lý do tạo nên tiếng ồn trong một bàn phím cơ?
Tiếng ồn khi gõ bàn phím cơ tùy thuộc vào nhiều yếu tố, có thể kể ra các nguyên nhân chính gồm:
- Loại switch đang được dùng bên dưới từng phím (như đã có nói ở trên, thường tạo tiếng ồn nhiều nhất là các loại switch clicky)
- Cấu tạo, chất liệu và profile keycap (bọng ít nhiều, chất liệu nhựa ABS/ PBT, độ dày, mỏng, profile thấp, cao, hay profile Cherry…, các yếu tố này đều có ảnh hưởng tới tiếng ồn phát ra khi gõ phím).
- Chất liệu cấu tạo nên plate và case. Plate là phần đệm phía trong bàn phím cơ, case là vỏ phía dưới đáy bàn phím. Nếu chúng được làm từ kim loại, hiển nhiên sẽ khuếch đại âm thanh khi gõ phím, ngược lại nếu làm từ nhựa, tiếng ồn sẽ ít hơn một chút.
- Ngoài ra còn một số yếu tố ngoại vi khác ảnh hưởng như: bạn đang đặt bàn phím cơ trên mặt phẳng nào (gỗ, kim loại, kính hay deskmat), môi trường làm việc hoàn toàn tĩnh lặng hay khá ồn ào, thói quen gõ phím của bạn là gì, bấm phím nhẹ hay mạnh tay…
Nếu xét về cốt lõi, tiếng ồn phát ra khi gõ một bàn phím cơ thường được quyết định 80% bởi loại switch đang dùng. Thông thường, bàn phím cơ tạo ra mức âm thanh từ 50 đến 60 decibel (dB) khi gõ, một số dòng bàn phím cơ dùng loại switch gây nhiều tiếng ồn to hơn có thể đạt tới 78 dB khi nhấn phím mạnh.
Trong khi đó, bàn phím màng có mức trung bình từ 40 đến 50 dB nhưng có thể đạt cực đại ở mức 72 dB.
Để dễ hình dung một chút, phiên dịch ra thành con số dB, ta có:
- Khi bạn nói chuyện thông thường nằm trong phạm vi 60-70 dB
- Máy hút bụi khoảng 75 dB
Như vậy, dễ thấy, dù bàn phím cơ có phát ra tiếng ồn thì nhìn chung vẫn nhỏ hơn so với tiếng người nói chuyện. và kể cả loại ồn nhất cũng không thể so với tiếng máy hút bụi. Tuy nhiên nếu bạn gõ máy nhanh mạnh tay và các yếu tố khác trong danh sách kể trên tác động, thì tiếng ồn có thể bằng cỡ máy hút bụi.
Như vậy, có thể kết luận. Bàn phím cơ ồn hơn bàn phím màng, chắc chắn. Nhưng ồn tới mức độ nào, và bạn chấp nhận tiếng ồn của nó tới đâu thì còn tùy thuộc vào một loạt các nguyên nhân kể trên.
Cách giảm tiếng ồn cho bàn phím cơ
Như vậy, để giảm tiếng ồn phát ra khi gõ trên một bàn phím cơ, chỉ cần bạn làm ngược lại với các yếu tố gây ồn.
Dưới đây là năm phương pháp để giảm tiếng ồn của bàn phím cơ.
1/ Thay một loại switch khác
80% nguyên nhân gây ồn nơi bàn phím cơ là từ loại switch. Nên nếu muốn bàn phím mình đang dùng yên tĩnh hơn, và nếu may mắn bạn có thể làm được thao tác thay switch (hay đang dùng một bàn phím cơ kiểu hot swap), thì hãy làm ngay. Đổi sang Cherry MX Brown hoặc Cherry MX Silent Red hay Cherry MX Silent Black… đây đều là các lựa chọn tốt để bạn giảm tiếng ồn đáng kể cho bàn phím cơ.
[Xem bài Thao tác thay switch cho bàn phím cơ]
2/ Lube switch, lube stab
Đây là động thái bôi trơn vào các bộ phận bên trong của từng switch hoặc cho bộ ổn định dưới các phím trên bàn phím cơ. Bằng cách này, bạn sẽ giảm đáng kể ma sát và tiếng lạch cạch phát ra khi gõ phím.
[Xem bài Thao tác lube switch]
3/ Dùng O-string cho thân keycap
O-string là các vòng tròn bằng nhựa mềm hoặc cứng, được đặt xung quanh thân keycap để hạn chế tiếng ồn phát ra khi chạm đáy phím. Vòng chữ O mỏng hơn giữ lại cảm giác bàn phím trong khi vẫn giảm tiếng ồn, trong khi vòng chữ O dày hơn giúp giảm tiếng ồn nhiều hơn nhưng có thể ảnh hưởng đến cảm giác gõ phím.
[Xem thêm cách dùng vòng O-string cho bàn phím cơ]
4/ Dùng foam tiêu âm cho bàn phím
Chèn thêm một lớp foam tiêu âm vào giữa tấm và Bảng mạch in (PCB). Miếng foam này sẽ giúp hấp thụ âm thanh, giúp gõ phím êm hơn.
[Xem thêm hướng dẫn về Foam tiêu âm]
5/ Đặt bàn phím cơ trên tấm lót bàn deskmat
Hoặc bạn cũng có thể giảm tiếng ồn dội lại trên các bề mặt cứng bằng cách đặt tấm lót bàn bên dưới bàn phím. Giải pháp đơn giản này giúp làm giảm và hấp thụ tiếng ồn khi gõ phím.
Ngoài ra còn có thể đổi plate, đổi case, nhưng các cách này khá phức tạp, chỉ khuyên dùng cho người đã có nhiều kinh nghiệm custom.
LỜI KẾT
Nói đi cũng phải nói lại. Một số người cho biết họ rất thích với phản hồi âm thanh của bàn phím cơ. Và đây cũng là lý do họ tìm đến với một chiếc bàn phím cơ. Trong khi số khác lại thích cảm giác gõ nhưng cảm thấy hơi bị phiền với âm thanh phát ra khi gõ phím. Dù thuộc trường phái nào, tin chắc với danh sách đầy đủ các nguyên nhân gây ra tiếng ồn trên bàn phím cơ, cùng 5 gợi ý hãm tiếng ồn khi gõ phím, bạn sẽ luôn tìm được giải pháp bàn phím cơ ưng ý cho mình.
